Tramwaje wysokopodłogowe nadal w ruchu. Interes miłośników ponad interesem pasażerów?

Nierówne traktowanie dzielnic

Faktem jest jednak, że po dostawach 15 nowych Jazzów od Pesy, 7 składów 105Na dalej pozostaje w ruchu na linii nr 8, gdzie obsługują w dni robocze co drugi kurs. Po otwarciu tras na al. Adamowicza oraz na Stogi liczba tramwajów w ruchu wprawdzie wzrosła, ale należy pamiętać, że przed pandemią oferta tramwajowa do innych dzielnic była znacznie bogatsza. Całkowicie zlikwidowano linię 11, do obsługi której potrzebnych było co najmniej 6 wagonów. Dodatkowo w godzinach szczytu dwukrotnie zmniejszono częstotliwość linii nr 5, co uwalniając również kilka tramwajów. Mając na uwadze, że wraz ze zmniejszeniem oferty dostarczono 15 zupełnie niskopodłogowych Jazzów, liczba wagonów niskopodłogowych powinna wystarczyć do obsługi wszystkich kursów. Taką informację nieoficjalnie potwierdzają Gdańskie Autobusy i Tramwaje. Tak wynika też z oficjalnych danych.

- Spółka GAiT posiada obecnie 136 składów. W tym 10 składów wysokopodłogowych - 5 dwuwagonowych i 5 trzywagonowych. Obecnie w szczycie wysyłamy na trasy 106 pojazdów. Pierwotny plan (przed Covid-19) zakładał w 2020 r. 118 składów w ruchu po uruchomieniu Stogów i al. Pawła Adamowicza. Mamy nadzieję, że pandemia Covid-19 szybko ustąpi i że oferta przewozowa będzie mogła być wdrożona w 100%, czyli 118 składów w ruchu  - mówi w rozmowie z serwisem Puls Gdańska Jędrzej Sieliwończyk z biura prasowego UM w Gdańsku. - Obecnie wyłączonych z obsługi linii - ze względu m.in. na prowadzone modernizacje, naprawy główne - jest 11 tramwajów - dodaje.

To oznacza, że po odliczeniu wagonów przechodzących naprawy, w obecnej sytuacji bez zatrudnienia pozostaje 19 tramwajów, stanowią one rezerwę. Tylko trzy składy z rezerwy to tramwaje wysokopodłogowe, aż 16 z nich są niskopodłogowe. Dlaczego nie można przenieść do rezerwy wszystkich 10 składów wysokopodłogowych, w zamian za stojące bezczynnie niskopodłogowce?

- Komunikacja miejska nadal funkcjonuje w reżimie sanitarnym, co oznacza dopuszczalną liczbę pasażerów w pojeździe komunikacji miejskiej na poziomie 50% nominalnej liczby pasażerów. Tramwaj typu N8C nominalnie może przewieźć 176 pasażerów. Obecnie tramwajem tego typu może podróżować – wedle wytycznych Ministra Zdrowia i GIS – tylko 88 osób. Podwójny skład 105Na nominalnie może przewieźć 250 osób (obecnie 125), trójskład 105Na – 375 osób (obecnie 187 osób). Realizacja kursów składami 105Na w okresie trwającej pandemii nie tylko zapewnia dowóz większej liczby pasażerów do miejsc pracy (jednorazowo do 187 osób w reżimie sanitarnym), ale i turystów na plażę w Jelitkowie czy na Stogach, niż tramwajami mogącymi przewieźć nominalnie mniejszą liczbę pasażerów. Niebagatelne znaczenie ma też możliwość przewiezienia większej liczby pasażerów potrójnymi składami Konstal 105Na w letnie weekendy - tłumaczy Jędrzej Sieliwończyk.

Warto nadmienić, że ZTM troszczy się wyłącznie o zdrowie pasażerów tylko wybranych dzielnic.  Argument o niskiej pojemności tramwajów N8C nie dotyczy bowiem na przykład Brzeźna. W tegoroczne wakacje w weekendy do tej chętnie odwiedzanej przez turystów dzielnicy z centrum dociera zaledwie jedna linia kursująca co 20 minut. Jest to linia nr 3, obsługiwana w 100% najmniej pojemnymi tramwajami N8C. Nie uruchomiono funkcjonującej od lat sezonowej linii 63, zasłaniając się wygodną w ostatnim czasie wymówką pandemii koronawirusa.

Z kolei na Stogi z centrum tramwaje kursują średnio co 5 minut, w dodatku pojawiają się tam pojemne, niskopodłogowe swingi i jazzy. Czy przy takiej częstotliwości uruchamianie tam na siłę dusznych wysokopodłogowców ma sens? Trzywagonowy tramwaj 105Na jest znacznie droższy w eksploatacji.

Może zamiast uruchamiania zabawki dla miłośników lepiej byłoby przeznaczyć dodatkowe środki na uruchomienie linii 63 i rozładowanie tłoku w tramwajach na Brzeźno?

Niskopodłogowce od miesięcy stoją w zajezdni

Jeden z nich ostatni raz woził pasażerów na początku epidemii koronawirusa. Od tego czasu tylko raz wziął udział w testach trasy na Stogi. Poza tym stoi on sprawny technicznie na terenie zajezdni Wrzeszcz. Drugi z tramwajów tego typu w tym roku... nie przewiózł pasażerów ani razu. Kilka miesięcy temu wagon oczekiwał na wymianę trudno dostępnych na rynku części, aczkolwiek nawet po naprawie zapewne nieprędko ujrzymy go w ruchu, bo kursy, które mógłby obsłużyć, są realizowane z wykorzystaniem wagonów wysokopodłogowych.

Tramwaje wysokopodłogowe 105Na są za to eksploatowane w maksymalnym zakresie. W ruchu znajdują się 4 składy trójwagonowe i trzy składu dwuwagonowe. Wszystkie w każdy dzień roboczy obsługują linię 8.

Co ciekawe, władze miasta tłumaczą, że niskopodłogowe tramwaje 114Na są obecnie... niepotrzebne.

- Organizator ma ograniczoną możliwość wskazywania konkretnej marki taboru. Zamówienia dzielą tabor tramwajowy wyłącznie na składy wysokopodłogowe, niskopodłogowe, dwukierunkowe tj. bez wskazania konkretnej marki taboru. W grupie pojazdów niskopodłogowych, zamówionych przez organizatora,  GAiT w pierwszej kolejności wysyła na trasy pojazdy całkowicie niskopodłogowe nowsze bardziej komfortowe dla pasażerów, a w drugiej -  pojazdy z częścią niskopodłogową dwukierunkowe. Przy obecnym zapotrzebowaniu nie ma konieczności eksploatowania tramwajów 114Na - mówi Jędrzej Sieliwończyk.

Reasumując, zdaniem władz Gdańska niskopodłogowe tramwaje 114Na są obecnie niepotrzebne, ale jednocześnie niezbędne jest utrzymywanie w ruchu tramwajów wysokopodłogowych. Jest to tym bardziej zaskakujące, że jeden z wagonów 114Na przeszedł gruntowny remont w 2013, a drugi w 2017 roku.

Wysokopodłogowce w weekendy - pomysł ZTM

Jeszcze kilka lat temu w weekendy na trasę wyjeżdżały wyłącznie tramwaje niskopodłogowe. ZTM tłumaczy jednak pasażerom zasadność uruchamiania pojazdów wysokopodłogowych większą pojemnością. Obecnie jednak tramwaje na plażę w Stogach jeżdżą sumarycznie co 5 minut, a niskopodłogowe Swingi i Jazzy przewożą niewiele mniej pasażerów w znacznie lepszych warunkach. Podróż skrajnie wyeksploatowanym tramwajem bez klimatyzacji w trzydziestostopniowych upałach, w dodatku trudno dostępnym dla kilku grup pasażerów, raczej gehennę aniżeli atrakcję.

Warto mieć na uwadze, że nawet w wakacyjne weekendy liczba uruchamianych tramwajów jest nieporównywalnie niższa niż w dni robocze. Część klimatyzowanych tramwajów stoi więc bezczynnie w zajezdni, podczas gdy ZTM zmusza pasażerów do jazdy w trudnym do zniesienia upale.

Uruchamianie w weekendy tramwajów wysokopodłogowych jest niezbyt zrozumiałą inicjatywą ZTM Gdańsk. Z takiej decyzji na pewno zadowolona jest garstka miłośników starych tramwajów. Zdecydowanie mniej cieszą się pasażerowie płacący za przejazd, którzy oczekiwaliby bardziej komfortowych warunkach podróży.