Raport: Prędkości komunikacyjne tramwajów 2021

Prędkości komunikacyjne tramwajów w wybranych polskich miastach

O raporcie

Z uwagi na trwający szeroki zakres prac modernizacyjnych i radykalnie zmniejszoną skalę funkcjonowania sieci, w naszej analizie nie wzięliśmy pod uwagę Częstochowy, Gorzowa Wielkopolskiego i Torunia.

W raporcie prezentujemy krótką charakterystykę badanych sieci oraz analizę prędkości komunikacyjnych dla całych sieci i wybranych linii.

W rankingu uwzględnionych zostało 168 linii tramwajowych. Ranking nie obejmuje linii kursujących jedynie w weekendy oraz linii nocnych.

Prędkość komunikacyjna

W niniejszym raporcie prezentujemy prędkość teoretyczną, zakładaną przez organizatorów transportu zbiorowego w rozkładzie jazdy. Dane o długościach linii tramwajowych zostały pozyskane od organizatorów transportu w każdym z miast. Czasy przejazdu zostały zaczerpnięte z ogólnodostępnych rozkładów jazdy ważnych w marcu 2021r.

W raporcie prezentujemy trzy rodzaje prędkości komunikacyjnych:

• Szczytową – dotyczy kursów realizowanych w szczycie komunikacyjnym (prędkość pierwszego kursu realizowanego na podstawowej trasie w dzień powszedni po godzinie 15.00)
• Pozaszczytową - dotyczy kursów realizowanych poza szczytem komunikacyjnym (prędkość pierwszego kursu realizowanego na podstawowej trasie w dzień powszedni po godzinie 21.00)
• Ogółem – średnia z dwóch powyższych prędkości

Dane ogólne prędkości tramwajów

Ranking miast pod względem średniej prędkości komunikacyjnej tramwajów

Ranking miast średniej prędkości komunikacyjnej tramwajów w szczycie i poza szczytem

Prędkości komunikacyjne tramwajów w Polsce

12,5 km/h - Najniższa prędkość komunikacyjna na linii w szczycie

TOP10 linii - prędkości komunikacyjne tramwajów

TOP10 linii - prędkości komunikacyjne tramwajów w szczycie i poza szczytem

Dane szczegółowe dla miast

Bydgoszcz

W Bydgoszczy funkcjonuje obecnie 11 całotygodniowych linii tramwajowych. Za wyjątkiem linii 5 i 7, kursujących w wąskich szczytach komunikacyjnych co 10 minut, wszystkie linie przez cały dzień kursują z niską jak na tramwaj częstotliwością co 20 minut. W weekendy częstotliwość na wszystkich liniach jest jeszcze niższa i wynosi zaledwie 30 minut, co jest niespotykane w innych miastach podobnej wielkości. Bydgoszcz stosuje zróżnicowane czasy przejazdu w szczycie i poza szczytem komunikacyjnym.

Tramwaje w Bydgoszczy 

2 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Elbląg

Pierwsze i ostatnie jak dotąd całkowicie niskopodłogowe tramwaje wprowadzono do ruchu w 2006 roku. Od tego momentu kupowano tramwaje używane, które modernizowano wstawiając przy okazji niskopodłogową wstawkę. W ostatnich latach zakupiono kilka fabrycznie nowych, jednoczłonowych, lecz jedynie częściowo niskopodłogowych pojazdów. Mimo tych inwestycji, tramwaje w tym mieście przechodzą regres. Od lat w Elblągu maleje częstotliwość kursowania tramwajów. Do 2002 roku kursy na liniach 1-3 odbywały się co 15 minut. Później częstotliwość obniżono do 20, a następnie do 24 minut, z wyjątkiem kursującej co 12 minut linii nr 4.

Obecnie w mieście funkcjonuje 5 linii tramwajowych, w tym 4 całotygodniowe i jedna funkcjonująca od poniedziałku do piątku. Od 2020 roku żadna linia nie ma cyklicznego rozkładu jazdy. Odstępy między kursami są bardzo nieregularne i wahają się od 20 do blisko 50 minut w środku dnia roboczego.

Tramwaje w Elblągu

11 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Gdańsk

Od marca 2020 roku sieć obsługiwana jest przez 10 linii tramwajowych, w tym 8 linii całotygodniowych, 1 linię kursującą od poniedziałku do piątku oraz jedną linię funkcjonującą tylko w godzinach szczytu od poniedziałku do piątku. W sezonie letnim sieć tramwajowa w Gdańsku ma duże znaczenie w dowozie mieszkańców i turystów do plaż. W wakacje uruchamiane są linie nr 63 z Łostowic do Brzeźna Plaży oraz 68 z Łostowic do pętli Stogi Plaża. Na większości linii kursy wykonywane są z częstotliwością co 10 minut, a poza szczytem i w soboty co 20 minut. W niedzielę aż do godziny 13 stosowana jest niska częstotliwość co 30 minut, a następnie co 20 minut. Wszystkie kursy na poszczególnych liniach mają takie same czasy przejazdu, niezależnie od pory dnia i natężenia ruchu tramwajowego.

Tramwaje w Gdańsku

10 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Górnośląski Okręg Przemysłowy (GOP)

Sieć tramwajowa GOPu jest specyficzna, nieporównywalna z żadną inną w Polsce. Tramwaje zaspokajają nie tylko potrzeby transportowe wewnątrz miast, ale także pomiędzy poszczególnymi miastami konurbacji. Z uwagi na znaczne zróżnicowanie sieci, zróżnicowana jest również częstotliwość kursowania poszczególnych linii. Część z nich kursuje co 15 minut w godzinach szczytu, inne kursują tylko co 30 lub co 60 minut. Istnieją także linie wykonujące zaledwie kilka kursów dziennie, nieujęte w niniejszej analizie. Organizator transportu ZTM GOP stosuje na sieci jednakowe czasy przejazdu we wszystkich porach dnia.

Tramwaje w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym

8 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Grudziądz

1. Dziś tramwaje kursują na co dzień jednak tyko na linii nr 2 z Tarpna do osiedla Rządz, a odcinek do dworca wykorzystywany jest przez tramwaje wyjeżdżające i zjeżdżające do zlokalizowanej w tej okolicy zajezdni.

Cała sieć liczy 9 kilometrów, a obsługiwany przez linię nr 2 odcinek liczy ponad 7 kilometrów. Na sieci znajdują się odcinki jednotorowe, po których prowadzony jest ruch dwukierunkowy. Na części trasy z Tarpna do osiedla Rządz funkcjonuje priorytet dla tramwajów na skrzyżowaniach. Linia nr 2 funkcjonuje co 10 minut w dni robocze, co 15 minut w soboty oraz co 20 minut w niedziele i święta. W przypadku nieprzejezdności, np. z powodu remontów odcinka do osiedla Rządz, uruchamiana jest linia nr 1 na trasie Dworzec Kolejowy - Tarpno. W przypadku braku możliwości dojazdu do Tarpna uruchamiana jest linia nr 3 na trasie Dworzec Kolejowy - Rządz.

W ostatnich latach wyremontowano torowisko na Starym Mieście i do pętli Tarpno oraz zmodernizowano część tramwajów 805Na. Grudziądz jest obecnie jedynym miastem bez tramwajów niskopodłogowych. To jednak wkrótce się zmieni, ponieważ miasto zamówiło w firmie Modertrans cztery częściowo niskopodłogowe tramwaje Moderus Beta.

Tramwaje w Grudziądzu

6 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Kraków

Krakowską sieć obsługują łącznie 22 linie tramwajowe. Jedna linia ma funkcję wspomagającą, a dwie są elementem tzw. Krakowskiego Szybkiego Tramwaju. Z uwagi na znaczne potoki pasażerskie, na niektórych liniach kursuje dłuższy niż w innych miastach tabor, czyli liczące blisko 43 metry tramwaje Pesa 2014N Krakowiak. Dla linii nr 50 zaprogramowany jest system priorytetyzacji ruchu tramwajów na skrzyżowaniach, co pozwala na podniesienie średnich prędkości komunikacyjnych. Na krakowskiej sieci tramwajowej funkcjonują przystanki na żądanie. Na części linii zastosowano zróżnicowane czasy przejazdu w zależności od pory dnia.

Tramwaje w Krakowie

7 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Łódź

W marcu 2021 roku w Łodzi funkcjonowało 18 linii tramwajowych. Kursy są wykonywane na większości z nich co 15 minut przez większość dnia w dni robocze, co 15 lub 20 minut w soboty oraz co 20 minut w niedziele. Ponieważ znaczna część torowisk, szczególnie w centrum, poprowadzona jest w jezdni, w rozkładach jazdy stosuje się zróżnicowane czasy przejazdów między przystankami w zależności od pory dnia. Zły stan wielu odcinków torów, torowiska w jezdni oraz gęsta sieć skrzyżowań w centrum miasta wpływają negatywnie na osiągane prędkości komunikacyjne.

Tramwaje w Łodzi

12 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Olsztyn

Na najnowszej polskiej sieci tramwajowej funkcjonują 3 linie tramwajowe: 1, 2 i 3. Pierwsze dwie funkcjonują co 15 minut w dni robocze (ze wzmocnieniami w godzinach szczytu). W soboty do wczesnego popołudnia ich częstotliwość wynosi co 15 minut, a później co 20 minut. W niedzielę na obu liniach kursy są wykonywane co 20 minut. Linia nr 3 obecnie uruchamiana jest głównie podczas trwania zajęć na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim. Przed pandemią kursy były wykonywane co 30 minut. Aktualnie linia ta jest zastąpiona zastępczą linią autobusową Z-3. Na olsztyńskiej sieci tramwajowej zastosowano priorytet na skrzyżowaniach.

Tramwaje w Olsztynie

4 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Poznań

W Poznaniu funkcjonuje dziś 18 linii tramwajowych dziennych i jedna nocna. Częstotliwość kursowania (z wyjątkiem okresów zwiększonych obostrzeń epidemicznych) jest zróżnicowana i dla części linii wynosi nawet 5 minut w godzinach szczytu. Na liniach mniej obciążonych częstotliwość kursowania wynosi 10 minut w szczycie, a poza szczytem co 12 minut. W weekendy tramwaje na większości linii kursują co 20 minut. Na wybranych liniach kursy w soboty są wykonywane co 10 minut. ZTM Poznań stosuje zróżnicowane czasy przejazdów w zależności od pory dnia.

Tramwaje w Poznaniu

1 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Szczecin

Dziś na szczecińskiej sieci tramwajowej funkcjonuje 12 linii tramwajowych. Trzy z nich obsługują trasę szybkiego tramwaju do pętli Turkusowa. Poza linią nr 4, wszystkie linie funkcjonują codziennie.

Podstawowa częstotliwość na większości linii w dni robocze wynosi 12 minut. W soboty kursy na większości linii także wykonywane są co 12 minut przez większość dnia, zaś w niedziele i święta tramwaje na poszczególnych liniach kursują zazwyczaj co 20 minut lub co 24 minuty. Na trasach ośmiu z dwunastu linii znajdują się przystanki na żądanie.

Tramwaje w Szczecinie

3 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Warszawa

W Warszawie funkcjonuje dziś 26 linii tramwajowych. Częstotliwości kursowania są zróżnicowane. Na linii nr 2 w godzinach szczytu kursy wykonywane są nawet co 2-3 minuty. Na pozostałych liniach częstotliwość w szczycie wynosi 4-5, 7-8 minut lub co 10 minut. Poza szczytem i w weekendy kursy na liniach są najczęściej wykonywane co 15 minut. W niektórych rejonach sieci tramwajowej występują przystanki na żądanie. Od kilku lat Warszawa wprowadza na wybranych odcinkach sieci priorytety dla pojazdów szynowych na skrzyżowaniach.

Tramwaje w Warszawie

5 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Wrocław

Wrocławska sieć tramwajowa, choć jest rozbudowana, cechuje się znacznym wyeksploatowaniem. Stan torowisk w wielu rejonach miasta jest bardzo zły, przez co często dochodzi do wykolejeń.

Na wrocławskiej sieci tramwajowej funkcjonują 23 linie tramwajowe, w tym cztery linie okólne: 0L i 0P oraz 14 i 24. Linie 31 i 32 obsługiwane są tramwajami dwukierunkowymi z powodu braku klasycznych pętli na krańcach GAJ oraz Stadion Wrocław. Na większości linii tramwaje kursują co około 12 minut w szczycie i co 15 minut poza szczytem, a w weekendy i w dni robocze po godzinie 20:00 co 20 minut. Gęsta sieć w centrum miasta, przecinająca wiele dużych skrzyżowań, w połączeniu ze złym stanem infrastruktury odbijają się negatywnie na prędkościach komunikacyjnych wrocławskich linii tramwajowych.

Tramwaje we Wrocławiu

9 - Pozycja miasta w rankingu ogólnopolskim

Autorzy raportu

Emil Włuka

Kontakt: