Prędkości tramwajów 2022 - raport Pulsu Gdańska

W tegorocznym zestawieniu uwzględnionych zostało 176 linii tramwajowych. Ranking nie obejmuje linii nocnych, weekendowych oraz turystycznych.

W niniejszym raporcie prezentujemy prędkość teoretyczną, zakładaną przez organizatorów transportu zbiorowego w rozkładzie jazdy.

Dane o długościach linii tramwajowych zostały pozyskane od organizatorów transportu w każdym z miast. Czasy przejazdu zostały zaczerpnięte z ogólnodostępnych rozkładów jazdy ważnych w ostatnim tygodniu kwietnia 2022r.

W raporcie prezentujemy trzy rodzaje prędkości komunikacyjnych:

- Szczytową – dotyczy kursów realizowanych w szczycie komunikacyjnym (prędkość pierwszego kursu realizowanego na podstawowej trasie w dzień powszedni po godzinie 15.00)
- Pozaszczytową - dotyczy kursów realizowanych poza szczytem komunikacyjnym (prędkość pierwszego kursu realizowanego na podstawowej trasie w dzień powszedni po godzinie 21.00)
- Ogółem – średnia z dwóch powyższych prędkości

Zestawienia ogólnopolskie prędkości tramwajów

Prędkość tramwajów ogółem 

Mocny spadek Poznania wynika z szerokiego frontu robót w centrum miasta, na Wildzie, a także pogarszającego się stanu technicznego trasy Poznańskiego Szybkiego Tramwaju, który w tym roku ma zostać wyremontowany. Duży zakres prac w centrum i skierowanie wielu linii na trasy objazdowe skutkowało kumulacją tramwajów na czynnych odcinkach sieci, co wpłynęło na wydłużenie czasów jazdy między przystankami.

Prace torowe negatywnie wpłynęły też na wyniki w Bydgoszczy, Szczecinie, GOPie i we Wrocławiu. Należy podkreślić wpływ remontów na wynik Grudziądza. Szeroki zakres prac spowodował zawieszenie jedynej stałej linii nr 2 i zastąpienie jej linią zastępczą nr 1 o innym przebiegu.

Prędkość szczytowa tramwajów

Duże sieci tramwajowe spadły w rankingu głównie za sprawą prowadzonych na szeroką skalę prac remontowych. Kumulacja tramwajów na trasach objazdowych skutkowała w godzinach szczytu wydłużonymi czasami przejazdów między przystankami i spadkiem prędkości komunikacyjnej. Największy spadek prędkości zanotowano we Wrocławiu, gdzie podczas przygotowywania raportu nie funkcjonowała trasa na znacznie oddaloną od centrum Leśnicę, na której tramwaje osiągały wyższą niż w centrum prędkość komunikacyjną. Prace remontowe i zmiany tras w centrum także wpłynęły negatywnie na prędkość wrocławskich tramwajów.

Przyspieszenie odnotowano w Łodzi, gdzie oddano do użytku zmodernizowaną podmiejską trasę do Zgierza, a z drugiej strony postępowały roboty torowe na najgorzej utrzymanych odcinkach.

Prędkość pozaszczytowa tramwajów

Duże różnice w prędkościach komunikacyjnych względem godziny szczytu widoczne są m.in. w Szczecinie, Poznaniu, Wrocławiu i Łodzi. Szczecin i Poznań wyprzedzają mniejsze sieci, na których stosuje się jednakowe czasy przejazdu przez całą dobę.

Na koniec rankingu spadają sieci, na których czasy jazdy w szczycie i poza szczytem są stałe, w tym w Gdańsku i Elblągu.

Tramwaje w Bydgoszczy

Z powodu remontu torów w ciągu ulicy Perłowej w Bydgoszczy funkcjonuje obecnie 10 z 11 całotygodniowych linii tramwajowych. Za wyjątkiem linii 5 i 7, kursujących w wąskich szczytach komunikacyjnych co 10 minut, wszystkie linie przez cały dzień kursują z niską jak na tramwaj częstotliwością co 20 minut. W weekendy częstotliwość na wszystkich liniach jest jeszcze niższa i wynosi zaledwie 30 minut, co jest niespotykane w innych miastach podobnej wielkości. Bydgoszcz stosuje zróżnicowane czasy przejazdu w szczycie i poza szczytem komunikacyjnym.

Tramwaje w Częstochowie

Obecnie funkcjonują tylko dwie linie o numerach 2 i 3. Linia nr 1 została zawieszona z powodu złego stanu torów w kierunku pętli Kucelin – Szpital oraz niskiej frekwencji na tym odcinku. Tramwaje każdej z istniejących linii kursują co 12 minut w dni robocze i co 20 w weekendy, co na wspólnym odcinku daje sumaryczną częstotliwość odpowiednio co 6 i 10 minut. Częstochowskie linie są obsługiwane przez tramwaje 105Na oraz Pesa Twist.

Tramwaje w Elblągu

Mimo tych inwestycji, elbląskie tramwaje przechodzą regres. Od lat maleje częstotliwość ich kursowania. Do 2002 roku kursy na liniach 1-3 odbywały się co 15 minut. Później częstotliwość obniżono do 20, a następnie do 24 minut, z wyjątkiem kursującej co 12 minut linii nr 4. Obecnie w mieście funkcjonuje 5 linii tramwajowych, w tym 4 całotygodniowe i jedna funkcjonująca od poniedziałku do piątku. Od 2020 roku żadna linia nie ma cyklicznego rozkładu jazdy. Odstępy między kursami są bardzo nieregularne i wahają się od 20 do blisko 50 minut w środku dnia roboczego.

Tramwaje w Gdańsku

Od marca 2020 roku sieć obsługiwana jest przez 10 linii tramwajowych, w tym 8 linii całotygodniowych, 1 linię kursującą od poniedziałku do piątku oraz jedną linię funkcjonującą tylko w godzinach szczytu od poniedziałku do piątku. W sezonie letnim sieć tramwajowa w Gdańsku ma duże znaczenie w dowozie mieszkańców i turystów do plaż. W wakacje uruchamiane są linie nr 63 z Łostowic do Brzeźna Plaży oraz 68 z Łostowic do pętli Stogi Plaża. Na większości linii kursy wykonywane są z częstotliwością co 10 minut, a poza szczytem i w soboty co 20 minut. Wszystkie kursy na poszczególnych liniach mają takie same czasy przejazdu, niezależnie od pory dnia i natężenia ruchu tramwajowego.

W połowie 2021 roku powołano zespół mający na celu przyspieszenie tramwajów w Gdańsku. Jego prace opierają się przede wszystkim na opracowywaniu i wdrażaniu nowych programów sygnalizacji świetlnej z priorytetyzacją ruchu tramwajowego. W ciągu niespełna roku zmiany wdrożono na 6 skrzyżowaniach w dzielnicy Piecki-Migowo, na trasie linii 10 i 12. W momencie powstawania raportu priorytet był wdrożony na 2 skrzyżowaniach.

Tramwaje w GOP (Górnośląski Okręg Przemysłowy)

W ostatnich lat część tras przeszła kompleksową modernizację. Proces odnowy torów tramwajowych trwa do dziś. Sieć liczącą ponad 170 kilometrów obsługuje dziś 26 linii tramwajowych. Linia nr 38 jest najkrótszą linią tramwajową w Polsce. Obsługuje ona liczący nieco ponad 1 kilometr jednotorowy odcinek w ciągu ulicy Piekarskiej w Bytomiu.

Sieć tramwajowa GOPu jest specyficzna, nieporównywalna z żadną inną w Polsce. Tramwaje zaspokajają nie tylko potrzeby transportowe wewnątrz miast, ale także pomiędzy poszczególnymi miastami konurbacji. Z uwagi na znaczne zróżnicowanie sieci, zróżnicowana jest również częstotliwość kursowania poszczególnych linii. Część z nich kursuje co 15 minut w godzinach szczytu, inne kursują tylko co 30 lub co 60 minut. Istnieją także linie wykonujące zaledwie kilka kursów dziennie, nieujęte w niniejszej analizie. Organizator transportu ZTM GOP stosuje na sieci jednakowe czasy przejazdu we wszystkich porach dnia.

Z powodu szerokiego zakresu robót torowych na sieci GOP, układ i liczba linii tramwajwych uległy znaczącym zmianom. 

Tramwaje w Gorzowie Wielkopolskim

Od 2017 roku trwa wielki remont gorzowskiej tramwajowej. Do 2020 roku tramwaje w ogóle nie kursowały. Linia nr 1 wznowiła funkcjonowanie 2 lipca 2020 roku na trasie Wieprzyce – Dowgielewiczowej. Remont sieci jednak nadal trwa, dlatego linie 2 i 3 do osiedla Piaski pozostają zawieszone. Przywrócenie ich funkcjonowania planowane jest w sierpniu 2022 roku. Tramwaje jedynej funkcjonującej linii kursują obecnie z częstotliwością co 15 minut w dni robocze i co 20 minut w weekendy i święta.

Tramwaje w Grudziądzu

Linia nr 1 funkcjonuje co 10 minut w dni robocze, co 15 minut w soboty oraz co 20 minut w niedziele i święta. 

Do niedawna Grudziądz był jedynym miastem bez tramwajów niskopodłogowych. Kilka tygodni temu do miasta przyjechał pierwszy z czterech częściowo niskopodłogowych tramwajów Moderus Beta. 

Tramwaje w Krakowie

Dla linii nr 50 zaprogramowany jest system priorytetyzacji ruchu tramwajów na skrzyżowaniach, co pozwala na podniesienie średnich prędkości komunikacyjnych. Na krakowskiej sieci tramwajowej funkcjonują przystanki na żądanie. Na części linii zastosowano zróżnicowane czasy przejazdu w zależności od pory dnia.

Tramwaje w Łodzi

W kwietniu 2022 roku w Łodzi funkcjonowało 19 linii tramwajowych. Kursy są wykonywane na większości z nich co 15 minut przez większość dnia w dni robocze, co 15 lub 20 minut w soboty oraz co 20 minut w niedziele. Ponieważ znaczna część torowisk, szczególnie w centrum, poprowadzona jest w jezdni, w rozkładach jazdy stosuje się zróżnicowane czasy przejazdów między przystankami w zależności od pory dnia. Zły stan wielu odcinków torów, torowiska w jezdni oraz gęsta sieć skrzyżowań w centrum miasta wpływają negatywnie na osiągane prędkości komunikacyjne.

Tramwaje w Olsztynie

Na najnowszej polskiej sieci tramwajowej funkcjonują 2 linie tramwajowe: 1 i 2, które funkcjonują co 15 minut w dni robocze (ze wzmocnieniami w godzinach szczytu). W soboty do wczesnego popołudnia ich częstotliwość wynosi co 15 minut, a później co 20 minut. W niedzielę na obu liniach kursy są wykonywane co 20 minut. Do niedawna funkcjonowała linia nr 3, łącząca dworzec z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim, która funkcjonowała głównie podczas trwania zajęć na uczelni. Przed pandemią kursy były wykonywane co 30 minut.

Aktualnie, od początku 2022 roku, linia ta jest zastąpiona zastępczą linią autobusową Z-3, bez perspektyw na przywrócenie kursów tramwajów co najmniej do rozpoczęcia roku akademickiego 2022/2023. Na olsztyńskiej sieci tramwajowej zastosowano priorytet na skrzyżowaniach.

Tramwaje w Poznaniu

W 2022 roku rozpocznie się remont tej trasy, który pozwoli na przywrócenie pierwotnych parametrów eksploatacyjnych. W XXI wieku wydłużono trasę PST do Dworca Zachodniego, wybudowano trasę na Franowo wraz z największą w Polsce zajezdnią, a także zbudowano trasę do osiedla przy ul. Unii Lubelskiej oraz do krańcówki „Błażeja” na Naramowicach. Duża część torowisk w centrum znajduje się w jezdni. Poza tym obszarem dominują torowiska wydzielone z ruchu kołowego.

W 2022 roku, z powodu szerokiego frontu robót torowych m.in. w centrum i na Wildzie, część linii kursuje na trasach zmienionych. Tymczasowe zmiany odbiły się negatywnie na średnich prędkościach komunikacyjnych wybranych linii. 

W Poznaniu funkcjonuje dziś 17 linii tramwajowych dziennych i dwie nocne. Jedna linia dzienna pozostaje tymczasowo zawieszona. ZTM Poznań stosuje zróżnicowane czasy przejazdów w zależności od pory dnia.

Tramwaje w Szczecinie

Dziś na szczecińskiej sieci tramwajowej funkcjonuje 11 linii tramwajowych. Jedna linia, oznaczona numerem 4, pozostaje zawieszona z powodu remontów torowisk. Trzy linie obsługują trasę szybkiego tramwaju do pętli Turkusowa. Co ważne, w 2022 roku na szczecińskiej sieci tramwajowej prowadzone są szeroko zakrojone prace remontowe, które znacząco odbijają się na funkcjonowaniu transportu tramwajowego. Tylko 3 linie funkcjonują na swoich stałych trasach. Pozostałe 8 linii ma trasy czasowo zmienione. Z powodu znaczących zmian część linii uległa wydłużeniu, część skróceniu, a niektóre zmieniły swój charakter z codziennych na szczytowe. 

Podstawowa częstotliwość na większości linii w dni robocze wynosi 12 minut. W soboty kursy na większości linii także wykonywane są co 12 minut przez większość dnia, zaś w niedziele i święta tramwaje na poszczególnych liniach kursują zazwyczaj co 20 minut lub co 24 minuty. Na trasach niektórych linii znajdują się przystanki na żądanie.

Tramwaje w Toruniu

Po Toruniu kursują zarówno tramwaje wysokopodłogowe typu 805Na, jak i niskopodłogowe Pesy Swing w wersji jedno- i dwukierunkowej. Problemem sieci jest mała zajezdnia z 1899, która nie mieści całego taboru. Część tramwajów nocuje na pętlach. 

W Toruniu funkcjonują dziś cztery linie tramwajowe o numerach 1, 2, 4 i 5. Na każdej z nich tramwaje kursują co 20 minut w szczycie i co 30 minut poza szczytem. W weekendy kursy wykonywane są co 30 minut. Częstotliwości kursów na wszystkich liniach są niskie jak na standardy miejskiego transportu szynowego. Od 1 maja 2022 roku zrezygnowano z nocnych linii tramwajowych, które zastąpiono liniami autobusowymi.

Tramwaje w Warszawie 

W Warszawie funkcjonuje dziś 26 linii tramwajowych. Częstotliwości kursowania są zróżnicowane. Na linii nr 2 w godzinach szczytu kursy wykonywane są nawet co 2-3 minuty. Na pozostałych liniach częstotliwość w szczycie wynosi 4-5, 7-8 minut lub co 10 minut. Poza szczytem i w weekendy kursy na liniach są najczęściej wykonywane co 12-15 minut. Część linii kursuje ze zwiększoną częstotliwością co 7-8 minut także w weekendy.

W niektórych rejonach sieci tramwajowej występują przystanki na żądanie. Od kilku lat Warszawa wprowadza na wybranych odcinkach sieci priorytety dla pojazdów szynowych na skrzyżowaniach.

Tramwaje w Wrocławiu

Wrocławska sieć tramwajowa, choć jest rozbudowana, cechuje się znacznym wyeksploatowaniem. Stan torowisk w wielu rejonach miasta jest bardzo zły, przez co często dochodzi do wykolejeń. W ostatnich latach rozpoczęto program modernizacji poszczególnych elementów infrastruktury w celu zwiększenia niezawodności transportu szynowego. W momencie przygotowywania raportu, na wrocławskiej sieci tramwajowej funkcjonowało 20 linii tramwajowych, w tym dwie tymczasowe linie okólne: 70 i 74. Linie 31 i 32 obsługiwane są tramwajami dwukierunkowymi z powodu braku klasycznych pętli na krańcach GAJ oraz Stadion Wrocław. Część stałych linii uległa zawieszeniu z powodu licznych prac remontowych na sieci.

Na większości linii tramwaje kursują co około 12 minut w szczycie i co 15 minut poza szczytem, a w weekendy i w dni robocze po godzinie 20:00 co 20 minut. Gęsta sieć w centrum miasta, przecinająca wiele dużych skrzyżowań, w połączeniu ze złym stanem infrastruktury odbijają się negatywnie na prędkościach komunikacyjnych wrocławskich linii tramwajowych

Raport 2021

Autorzy raportu