Do tej pory regulacje dotyczące praw i obowiązków uczniów były rozproszone i najczęściej określane indywidualnie w statutach szkół, co rodziło duże zróżnicowanie w praktyce i możliwość naruszeń praw uczniów. Projekt ustawy przenosi te kwestie do ram prawnych ustawy o systemie oświaty, tworząc pełen katalog praw i obowiązków.
W katalogu praw przewidziano m.in.: prawo do ochrony godności osobistej i prywatności, swobodę wyrażania własnych poglądów, dostęp do rzetelnej informacji o postępach w nauce, a także prawo do bezpiecznego i wolnego od dyskryminacji środowiska edukacyjnego. Do obowiązków ucznia zaliczono obowiązek systematycznego przygotowywania się do zajęć, respektowania regulaminów szkolnych, przestrzegania norm współżycia społecznego i poszanowania praw innych uczniów i pracowników szkoły.
Zamknięty katalog kar dyscyplinarnych — jasne i sprawiedliwe zasady
Dotychczasowe duże pole do interpretacji przy stosowaniu kar dyscyplinarnych często prowadziło do arbitralnych decyzji i naruszania praw uczniów. Wprowadzony zostanie zamknięty katalog sankcji, w którym znajdą się takie kary jak upomnienie, nagana, zakaz udziału w zajęciach pozalekcyjnych, zawieszenie w prawach ucznia oraz w uzasadnionych przypadkach — skreślenie z listy uczniów.
Projekt podkreśla, że kary muszą być proporcjonalne do przewinienia, a najpierw należy zastosować działania wychowawcze — mediacje, wsparcie psychologiczne czy porozumienia wychowawcze. Niedopuszczalne będą kary, które mogłyby powodować izolację lub stygmatyzację ucznia.
Instytucja rzeczników praw ucznia na trzech szczeblach
Aby skutecznie chronić prawa uczniów, projekt ustanawia instytucję rzecznika praw ucznia na poziomie krajowym, wojewódzkim i lokalnym. Centralny Rzecznik Praw Ucznia będzie działał przy Ministerstwie Edukacji i Nauki i koordynował działania w całym kraju. Rzecznicy wojewódzcy będą funkcjonować przy kuratoriach oświaty, natomiast na poziomie lokalnym powstaną rzecznicy powoływani przez samorządy oraz szkolni rzecznicy wybrani przez rady szkół.
Rzecznicy będą mieli uprawnienia do interwencji w przypadkach naruszenia praw uczniów, prowadzenia mediacji, a także do rekomendowania zmian w polityce szkolnej i nadzoru nad ich wdrażaniem.
Obowiązkowe rady szkół i ich rozszerzone kompetencje
Projekt wprowadza obowiązek powołania rady szkoły w każdej placówce edukacyjnej, co ma na celu zwiększenie udziału całej społeczności szkolnej w procesie zarządzania szkołą. Rada będzie składać się z przedstawicieli rodziców, nauczycieli oraz uczniów, co pozwoli na demokratyczne i transparentne podejmowanie decyzji.
Rady szkół będą uprawnione do opiniowania statutów, planów pracy szkoły, programów wychowawczych oraz decyzji dyrekcji, dzięki czemu wzrośnie kontrola społeczna nad działaniami szkoły.
Surowsze i skuteczniejsze zasady wobec nieobecności uczniów
Projekt przewiduje zaostrzenie przepisów dotyczących absencji uczniów. Próg nieobecności, po którego przekroczeniu uczeń nie będzie klasyfikowany, zostanie obniżony, co ma ograniczyć problem wagarów i poprawić systematyczność uczęszczania na zajęcia.
Szkoły będą zobowiązane do ścisłej współpracy z rodzicami, pedagogami i instytucjami pomocowymi w celu zapobiegania długotrwałym nieobecnościom i wspierania uczniów mających trudności z regularnym udziałem w nauce.
Komentarze (0)