Na czym polegały represje w PRL?
Represje w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotknęły tysięcy osób. Wiele z nich zostało niesłusznie aresztowanych, a nawet skazanych na karę więzienia. Często można było się spotkać z dyskryminacją zawodową, społeczną i polityczną. Skutkiem represji była utrata zdrowia, wolności, pozycji i majątku. Oprócz osób bezpośrednio dotkniętych represjami skutki dotknęły również ich najbliższych.Walka o niepodległe państwo wiązała się z ogromnym poświęceniem. Pełne zrekompensowanie poniesionych krzywd jest oczywiście niemożliwe, jednak funkcjonujące narzędzia prawne pozwalają starać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie.
Jak można dochodzić roszczeń za represje w PRL?
Dochodzenie roszczeń za represje w PRL jest możliwe na podstawie ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego Państwa Polskiego. Wspomniany akt prawny wprowadza możliwość ubiegania się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie.Odszkodowanie to rekompensata za szkody finansowe, takie jak np. utracony zarobek czy zabrany majątek. Aby je otrzymać, trzeba przedstawić dokumenty potwierdzające wysokość strat i złożyć odpowiedni wniosek do instytucji państwowych.
Zadośćuczynienie to z kolei rekompensata za straty niematerialne poniesione przez ofiary represji w czasach PRL. Ma wynagrodzić krzywdę oraz cierpienie (zarówno fizyczne, jak i psychiczne). Może być przyznane przez sąd albo w drodze ugody.
Komu należy się odszkodowanie lub zadośćuczynienie za represje w PRL?
O odszkodowanie lub zadośćuczynienie mogą się ubiegać osoby, których dotknęły represje w PRL, tzn. wobec których uznano za nieważne orzeczenia wydane przez polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub przez organy pozasądowe w okresie od rozpoczęcia ich działalności na ziemiach polskich – od 1 stycznia 1944 do 31 grudnia 1989 roku.Warunkiem jest, aby czyn albo orzeczenie były związane z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego albo z oporem przeciwko kolektywizacji wsi czy obowiązkowym dostawom.
W praktyce więc do otrzymania odszkodowania lub zadośćuczynienia kwalifikują się przede wszystkim:
- więzieni ze względu na działalność na rzecz niepodległego Państwa Polskiego;
Kto może dochodzić roszczeń za represje w PRL?
Co ciekawe roszczeń za represje w PRL mogą dochodzić nie tylko osoby represjonowane. Jeśli dotknięty negatywnymi skutkami już zmarł, o odszkodowanie i zadośćuczynienie mogą walczyć również jego najbliżsi – małżonek, dzieci i rodzice.Ze względu na upływ czasu obecnie najczęściej z roszczeniami występują dzieci osoby represjonowanej. Nie ma przy tym znaczenia, ile osób z rodzeństwa zdecyduje się wystąpić na drogę formalną, ponieważ wysokość zadośćuczynienia zależy przede wszystkim od rozmiaru represji.
Gdzie złożyć wniosek o wypłatę odszkodowania lub zadośćuczynienia?
Uznanie orzeczenia za nieważne nie odbywa się automatycznie. Sprawę należy więc rozpocząć od złożenia wniosku do odpowiedniego sądu okręgowego. Może się tym zająć zarówno osoba represjonowana, jak i jej najbliżsi. Gdy uda się uzyskać orzeczenie o nieważności, należy wystąpić z roszczeniem o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia dla osób represjonowanych.Adwokat Beata Sawińska z Kancelarii Adwokackiej BUTNY podkreśla jednak, że nie warto zwlekać z rozpoczęciem walki o odszkodowanie lub zadośćuczynienie za represje w PRL. Wypłata takiego świadczenia jest możliwa w ciągu 10 lat od unieważnienia wyroku.
Ile można dostać za represje w PRL?
Nie da się wskazać jednoznacznie, ile odszkodowania lub zadośćuczynienia da się uzyskać za represje w czasach PRL. Najwyższe kwoty mogą sięgać nawet kilku milionów. W praktyce jednak rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie zależy przede wszystkim od zgromadzonych dowodów. Przed wystąpieniem z roszczeniem warto więc poświęcić czas na zebranie przydatnych dokumentów.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.