Pierwszą budowlą, która stanęła w miejscu dzisiejszej Twierdzy Wisłoujście była drewniana strażnica. Dokładna data jej powstania nie jest jednak znana, a najstarsze wzmianki o jej istnieniu pochodzą z połowy XIV wieku. Zabudowa często ulegała zniszczeniu, co zdecydowanie ułatwiała jej drewniana konstrukcja. W 1433 roku spalili ją husyci, a w 1465 zniszczył ją silny sztorm.
Po wyswobodzeniu się Gdańska spod panowania krzyżackiego, które trwało w latach 1308-1454, stanęła w tym miejscu pierwsza stała budowla fortyfikacyjna. W 1482 wymurowano tu cylindryczną wieżę, która poza funkcją obronną miała służyć jako latarnia morska. W nocy rozpalano na niej ogień wskazujący statkom miejsce wejścia do portu. Możliwości obronne, które dawała wieża nie były jednak wystarczające podczas wojny polsko-krzyżackiej trwającej w latach 1519-1521. Postanowiono więc wznieść wokół niej drewniane umocnienia. Narastały one dookoła wieży przez kilkadziesiąt lat, aż w 1562 w miejscu umocnień wymurowano trzykondygnacyjny wieniec, posiadający kazamaty, czyli schrony.
W 1568 roku z Wisłoujścia otworzono ogień w stronę okrętów kaperskich, stojących na redzie. Przyczyną był konflikt pomiędzy Gdańskiem, a kaprami królewskimi. Zapobiec takim sytuacjom w przyszłości miała tzw. Konstytucja Karnkowskiego, która regulowała stosunki Polski i Gdańska. Znalazł się w niej zapis, który zobowiązywał komendanta twierdzy do składania przysięgi wierności polskiemu królowi.
Pomimo tego 1577 twierdza ponownie stała się punktem oporu wobec Polski. W 1577 oblegały ją wojska Stefana Batorego, których atak mimo wszystko okazał się nieskuteczny. Doprowadził on jednak do konieczności odbudowy zniszczeń i modernizacji zabudowań. W XVI nastąpił szybki rozwój broni palnej oraz sposobów obronnych, dlatego do twierdzy wprowadzono wtedy nowoczesne jak na tamte czasy rozwiązania. Wokół wieńca na miejscu drewnianych umocnień wzniesiono czterobastionowy fort carré skonstruowany w myśl zasad fortyfikacji nowowłoskiej. Jego ściany zostały wykonane z cegły i wzmocnione kamiennymi ciosami. Na bastionach umieszczono również działa, które umożliwiały ostrzał przedpola. Cała budowla została wówczas otoczona nawodnioną fosą, która uniemożliwiła przedostanie się na fortyfikacje w inny sposób, niż mostem zwodzonym.
W 1734 twierdza przeszła długotrwałe oblężenie przez rosyjskie i pruskie wojska. Podjęto wtedy decyzję o jej kapitulacji, która doprowadziła do stracenia obiektu na 4 lata, aż do momentu zapłacenia przez Gdańsk kontrybucji. Przez ten czas Prusy stworzyły w niej ośrodek odosobnienia, głównie dla Polaków. Przetrzymywano w niej zarówno więźniów kryminalnych, jak i politycznych.
W okresie wojen napoleońskich Twierdza Wisłoujście, Nowy Port oraz Westerplatte zostały dodatkowo umocnione. Po I wojnie światowej fortyfikacje Twierdzy Wisłoujście straciły jednak militarne znaczenie i stała się ona miejscem spotkań klubów żeglarskich. Niestety II wojna światowa doprowadziła do kolejnych zniszczeń, które zostały później częściowo zrekonstruowane. Aktualnie Twierdza przechodzi kolejne etapy renowacji, które mają na celu przywrócenie jej pierwotnego wyglądu.
Przez prowadzone prace rewitalizacyjne zwiedzanie fortyfikacji nie jest aktualnie możliwe. Prace mają się zakończyć jeszcze w tym roku.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.