W ostatnich latach system zwolnień lekarskich w Polsce stał się przedmiotem licznych analiz i dyskusji. Statystyki wskazują na wzrost liczby krótkoterminowych zwolnień lekarskich. W 2024 roku zwolnienia trwające od jednego do pięciu dni stanowiły niemal 43% wszystkich wystawionych L4. W odpowiedzi na ten trend rząd zaproponował szereg zmian mających na celu usprawnienie systemu oraz ograniczenie nadużyć.
Proponowane zmiany w systemie zwolnień lekarskich i ich uzasadnienie
Eksperci zauważają, że jednym z powodów tego zjawiska jest powszechność teleporad medycznych. Łukasz Kozłowski z Federacji Przedsiębiorców Polski wskazuje, że możliwość uzyskania zwolnienia lekarskiego bez konieczności osobistej wizyty u lekarza sprawia, iż wielu pracowników traktuje je jako łatwy sposób na odpoczynek. Kozłowski twierdzi, że „część tych zwolnień nie wynika z choroby, ale z chęci skorzystania z odpłatnego wolnego od pracy”.Dodatkowo, obecne przepisy ułatwiają korzystanie z krótkich zwolnień lekarskich w porównaniu do innych form urlopu, takich jak urlop opiekuńczy. Pracownik nie musi spełniać specjalnych warunków, by otrzymać L4, które jest płatne w 80%. Wzrost liczby jednodniowych zwolnień, które w 2024 roku wzrosły o 14,3% w porównaniu do poprzedniego roku, sugeruje, że pracownicy traktują je jako szybki sposób na odpoczynek.
Aby odpowiedzieć na te problemy, rząd planuje wprowadzenie zmian, które mają na celu ograniczenie nadużyć. Jednym z proponowanych rozwiązań jest wprowadzenie minimalnego progu, poniżej którego zasiłek chorobowy nie będzie wypłacany, co ma zniechęcić pracowników do wykorzystywania krótkich zwolnień zamiast urlopu.
System sprzyjający nadużyciom?
Obecny system zwolnień lekarskich w Polsce, zdaniem wielu ekspertów, sprzyja nadużyciom. Pracownicy mogą korzystać ze zwolnień lekarskich bez konieczności spełniania specjalnych warunków, co sprawia, że dla niektórych staje się to łatwym sposobem na uzyskanie dodatkowego wolnego. ZUS, mimo że ma prawo do kontrolowania zwolnień, w praktyce nie jest w stanie efektywnie monitorować wszystkich przypadków, zwłaszcza tych krótkoterminowych. Łukasz Kozłowski zwraca uwagę, że „ZUS nie jest w stanie ani też nie ma interesu finansowego w kontrolowaniu zwolnień jednodniowych”.Dodatkowym problemem jest fakt, że część pracowników wykorzystuje zwolnienia lekarskie do innych celów niż rekonwalescencja. Zdarzają się przypadki, w których osoby na L4 pracują w innym miejscu lub podróżują. W związku z tym coraz częściej mówi się o konieczności zaostrzenia kontroli, by ograniczyć nadużycia.
Planowane zmiany w systemie zwolnień lekarskich
W odpowiedzi na rosnące problemy z absencjami chorobowymi, rząd planuje wprowadzenie zmian w systemie zwolnień lekarskich, które mają na celu zarówno zwiększenie elastyczności dla pracowników, jak i ograniczenie nadużyć.
Definicja pracy zarobkowej podczas zwolnienia lekarskiego
Jednym z kluczowych elementów reformy jest doprecyzowanie pojęcia „pracy zarobkowej” w czasie zwolnienia lekarskiego. Dotychczas brakowało jednoznacznej definicji tego terminu, co prowadziło do niejasności i potencjalnych nadużyć. Nowe przepisy mają wprowadzić jasną definicję pracy zarobkowej, obejmującą wszelkie czynności zarobkowe, z wyjątkiem incydentalnych działań podejmowanych w szczególnych okolicznościach.
Aktywność niezgodna z celem zwolnienia od pracy
Inną istotną zmianą ma być wprowadzenie definicji „aktywności niezgodnej z celem zwolnienia od pracy”. Nowe przepisy precyzują, że aktywności te obejmują wszelkie działania, które mogą utrudnić lub wydłużyć proces leczenia lub rekonwalescencji, z wyjątkiem zwykłych czynności dnia codziennego lub działań podejmowanych w wyjątkowych okolicznościach.Innym proponowanym rozwiązaniem jest wprowadzenie minimalnego okresu niezdolności do pracy, po którym przysługiwałoby świadczenie chorobowe, podobnie jak ma to miejsce w systemie KRUS. W przypadku ZUS możliwe jest wprowadzenie krótszego progu, poniżej którego zasiłek chorobowy nie byłby wypłacany.
Planowane są również zmiany w zakresie przebywania na zwolnieniu lekarskim poza granicami kraju oraz możliwości dokładniejszego monitorowania prawidłowości wystawiania zwolnień.
Kolejną propozycją jest wprowadzenie systemu stopniowanego wynagrodzenia za czas zwolnienia lekarskiego, w zależności od liczby dni nieobecności. Na przykład za pierwsze dwa dni choroby pracownik otrzymywałby pełne wynagrodzenie, a następnie zasiłek byłby stopniowo obniżany.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.