Co młodzież może nauczyć się od fikcyjnych bohaterów?

W Gdańsku odbyła się premiera wyjątkowego projektu Fundacji Zaczytani.org, który łączy opowieść z nauką ważnych umiejętności życiowych dla młodzieży. Wydarzenie zgromadziło młodych słuchaczy, ekspertów oraz przedstawicieli placówek opiekuńczych, tworząc przestrzeń do rozmowy o dorastaniu i wsparciu emocjonalnym.

„Chcemy dawać młodym dobrą energię”

– Nie będziemy dziś mówić o energii elektrycznej, tylko o dobrej, pozytywnej energii, którą wszystkim nam daje działalność edukacyjno-wychowawcza dla dzieci. Energia od lat się wpisuje w tę działalność. Państwo mogą nie wiedzieć, że prowadzimy Domy Dobrej Energii. – Piotr Szymanek, Wiceprezes Zarządu Energi SA

Energa od lat wspiera placówki opiekuńcze – instalując panele fotowoltaiczne, prowadząc warsztaty i aktywności dla podopiecznych. Jak podkreślił Szymanek, projekt „Offline Story” idealnie łączy się z ich misją.

– W tych domach mamy około 800 podopiecznych. Projekt Fundacji Zaczytani wpisuje się w naszą działalność, bo książka nie ma tylko elementu rozrywkowego. Kształtuje postawy i daje młodym ludziom odpowiednie wzorce. – Piotr Szymanek

Krótka przerwa między wypowiedziami pozwoliła wybrzmieć najważniejszemu: biblioterapia, mimo że brzmi specjalistycznie, jest realnym narzędziem wsparcia emocjonalnego.

– Młodzi ludzie nie zawsze mają dostęp do psychoterapii. A biblioterapia jest alternatywą – czytanie w odpowiedniej oprawie, pod okiem wolontariuszy i specjalistów, może pomóc rozwiązywać problemy i odnajdywać siebie. – Piotr Szymanek

Po tych słowach nadszedł moment premiery opowiadania. Na sali obecna była liczna grupa młodzieży, która z uwagą i zainteresowaniem śledziła słuchowisko na żywo. Widać było, że historie angażowały, a kilka wesołych reakcji świadczyło o tym, że młodzi odbiorcy naprawdę uczestniczyli w wydarzeniu. Atmosfera była pełna ciekawości i zaangażowania – każdy chciał wiedzieć, co wydarzy się dalej w opowieści.

Biblioterapia w praktyce

Jak powstała ta publikacja i jaki jest jej cel?

Odpowiedź Agnieszki Machnickiej (dla Puls Gdańska):

– To opowiadanie zostało stworzone przy użyciu metodologii biblioterapii, która jest naukowo sprawdzona. Nasz mózg przetwarza historię i to naprawdę działa – zarówno poprzez fikcyjnych bohaterów, jak i rozmowy o nich. Dzięki temu możemy realnie się zmieniać i uczyć nowych postaw oraz kompetencji.

– Chcemy ułatwić młodzieży wchodzenie w dorosłość. Jak sami pamiętamy, to jest taki czas wyzwań, niepewności, szczególnie dla młodzieży z placówek wychowawczo-opiekuńczych.

Jak wyglądał proces tworzenia opowiadania?

– Podczas powstawania publikacji zorganizowaliśmy warsztaty dla młodzieży, aby ich wysłuchać. Chcieliśmy, by historia była pełna emocji i naprawdę ich dotyczyła. Pracował nad tym zespół kilkunastu osób, a wraz z trenerami ustaliliśmy… Kilkanaście osób zaangażowanych było ze strony młodzieży i ekspertów.

– W projekcie uczestniczył także pisarz Boguś Janiszewski. Zawsze zapraszamy do współpracy autorów, którzy piszą z humorem, żeby opowiadania były ciekawe i przystępne. Adam Fatyga, nasz ilustrator, oraz Rafał Żak, doskonały trener, pomagali nam w tym projekcie. Chcieliśmy, aby opowiadanie nauczyło młodych ludzi krytycznego myślenia, planowania i sprawczości – kompetencji, które pomagają w dorastaniu.

Co dokładnie zawiera publikacja?

– Publikacja zawiera opowiadanie, scenariusz gotowy do prowadzenia zajęć biblioterapeutycznych trwających około 45 minut, wstęp do biblioterapii oraz krótki artykuł ekspercki o tych kompetencjach.

– Całość jest dostępna bezpłatnie do pobrania z naszej strony – zarówno w formie PDF, jak i w wersji audio. Każda osoba, która ją pobierze lub odsłucha, zdobędzie podstawowy zakres wiedzy i umiejętności, który pozwoli wprowadzać elementy biblioterapii lub bajkoterapii w praktyce.

Jak działa metoda bajkoterapii w praktyce?

– Od zawsze ludzie opowiadają historie, aby tłumaczyć świat i swoje emocje. Metodologia bajkoterapii jest w zasadzie bardzo prosta. To proces w trzech krokach: najpierw rodzic lub prowadzący czyta bajkę, potem rozmawia z dzieckiem o bohaterach, wydarzeniach i uczuciach postaci, a następnie zaprasza do ćwiczeń powiązanych z treścią bajki.

– Podczas tego procesu dziecko może zarówno uzyskać wgląd w swoje emocje, jak i przećwiczyć różne umiejętności. W naszej fundacji powstało już ponad dwadzieścia takich bajek, które można bezpłatnie pobrać i prowadzić zajęcia.

Jak długo powstawał ten konkretny egzemplarz?

– Ten egzemplarz powstawał cztery miesiące intensywnej pracy kilkunastu, a czasem kilkudziesięciu osób.

Podcast jako rozszerzenie projektu

Czy publikacja będzie rozwinięta w formie podcastu?

Odpowiedź Agnieszki Machnickiej (dla Pulsu Gdańska):

– Zależy nam, aby publikacja dotarła do jak największej liczby osób. Nagrania podcastu będą dostępne od końca listopada na profilu Spotify Fundacji Zaczytani.org. Będą tam wywiady z Rafałem Żakiem, trenerem, który stworzył materiał ekspercki, ze mną oraz Sylwią Stano, prezeską Fundacji Pankracy.

– Podcast pogłębia temat wchodzenia w dorosłość i pokazuje, jak rozwijamy kompetencje młodzieży. Uczymy krytycznego myślenia, odróżniania tego, na co mamy wpływ, od tego, czego nie zmienimy – jak pogoda, myśli innych ludzi czy sytuacja ekonomiczna. Możemy natomiast wpływać na swoje zachowanie, odpoczynek, jedzenie czy planowanie kolejnych kroków. Uczymy też normalizować sprawczość, czyli popełnianie błędów i uczenie się na nich.

– Kiedy grupa odsłucha opowiadania, porozmawia o nim i wykona ćwiczenia, faktycznie wyniesie podstawy tych kompetencji i postaw.

„Nasze dzieci chcą być dorosłe, ale nie mają zaplecza”

Kolejna część wydarzenia należała do panelu dyskusyjnego. Wśród uczestników głos zabrała Marzena Łada, dyrektorka Domów dla Dzieci Fundacji dla Rodziny „Ogniska Nadziei”:

– Widziałam historię wielu moich dzieci. Jedne radzą sobie lepiej, inne gorzej. Osiągają 18 lat, czują się dorosłe i często podejmują decyzję, że wychodzą. Ale nie są na to w pełni przygotowane.

W krótkiej przerwie prowadząca panel podkreśliła, że właśnie dlatego wychowawcy potrzebują narzędzi wspierających rozmowy o dorosłości.

– Inni rówieśnicy mają rodziców i realną pomoc. Nasze dzieci nie zawsze. Gdy porwą się na dorosłość, mierzą się z problemami finansowymi i mieszkaniowymi. Zawsze jest im ciężko. – Marzena Łada, dyrektorka Domów dla Dzieci Fundacji dla Rodziny „Ogniska Nadziei”

Dostępność publikacji i materiałów uzupełniających

Publikacja „Offline Story” jest dostępna bezpłatnie na stronie Fundacji Zaczytani.org w formie PDF oraz audiobooka: http://www.offlinestory.zaczytani.org/. Zawiera opowiadanie, scenariusz do zajęć biblioterapeutycznych, wstęp do biblioterapii i artykuł ekspercki o kompetencjach potrzebnych młodzieży. Dodatkowo Fundacja przygotowała podcast, który będzie dostępny do końca listopada na Spotify, z wywiadami z ekspertami i trenerami zaangażowanymi w projekt.