Do parlamentu trafiła petycja, która podważa dotychczasowy model wsparcia oraz jedną z najważniejszych danin publicznych. Autor dokumentu przekonuje, że jego pomysł byłby korzystny dla podatników oraz neutralny dla budżetu, choć jednocześnie wymagałby fundamentalnych zmian w systemie. Mimo że władze państwowe nie podjęły jeszcze żadnych prac w tym kierunku, pomysł wzbudził żywe reakcje i wywołał ożywioną dyskusję na temat tego, jak powinien wyglądać system socjalny w Polsce.
Bilans finansowy i wpływy z PIT
Jednym z głównych filarów petycji jest powiązanie wpływów z podatku dochodowego z kosztami trzech największych świadczeń socjalnych. Autor dokumentu wylicza, że wpływy z PIT w 2024 roku wyniosły około 97,6 mld zł. Jednocześnie przedstawia dane dotyczące kosztów tych świadczeń: około 70 mld zł na 800 plus, 13 mld zł na dodatkową trzynastą emeryturę oraz 14 mld zł na czternastą emeryturę. Łączny koszt około 97 mld zł ma dowodzić, że zastąpienie tych świadczeń zniesieniem podatku dochodowego byłoby dla budżetu neutralne.
W petycji pojawia się również argument dotyczący składki zdrowotnej — według autora jej brak możliwości odliczenia nastąpił dopiero po wprowadzeniu kwoty wolnej na poziomie 30 tys. zł, co w jego ocenie osłabia krytykę dotyczącą utraty dochodów państwa.
Efektywna stawka podatkowa i uproszczenie systemu
Ważnym elementem dokumentu jest ocena obecnego systemu podatkowego. Autor podkreśla, że liczba ulg i odliczeń powoduje znaczące obniżenie rzeczywistego obciążenia podatników, co — jego zdaniem — czyni system mniej przejrzystym i mało intuicyjnym.
Zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów:
- dla dochodów mieszczących się w pierwszym progu (do 120 tys. zł, stawka nominalna 12 proc.) efektywna stawka wyniosła 4,13 proc. w 2022 roku i 4,50 proc. w 2023 roku,
- dla dochodów z drugiego progu (powyżej 120 tys. zł, stawka nominalna 32 proc.) efektywna stawka sięgnęła 15,58 proc. w 2022 roku i 16,00 proc. w 2023 roku.
Petycja określa obecne programy celowe jako „nieskuteczne” i przekonuje, że uproszczony system podatkowy byłby bardziej zrozumiały i sprawiedliwy.
800 plus a cel zwiększenia dzietności
Program 800 plus w centrum krytyki
Dokument odnosi się wprost do skuteczności jednego z najważniejszych świadczeń. Autor ocenia, że „program nie doprowadził do wzrostu dzietności, co było jego głównym celem”. Jego zdaniem świadczenie stało się typowym programem socjalnym, pozbawionym progów dochodowych, co w jego ocenie oddala go od idei adresowanego wsparcia.
Ocena 13. i 14. emerytury
Dodatkowe emerytury i ich realny wpływ
Petycja nie omija także najnowszych dodatków dla seniorów, wskazując, że świadczenia te „przekształciły się w stały dodatek, który obciąża budżet, ale ma ograniczony wpływ na poprawę sytuacji materialnej seniorów”. W dokumencie podkreślono również, że korzystniejsze dla seniorów jest samo utrzymanie kwoty wolnej od podatku na poziomie 30 tys. zł.
Powszechność i sprawiedliwość — zalety proponowanych zmian
Reforma podatku i świadczeń socjalnych
Jednym z kluczowych argumentów autora petycji jest powszechność korzyści wynikających ze zniesienia podatku PIT. Programy takie jak 800 plus czy dodatkowe emerytury dotyczą tylko części społeczeństwa — przede wszystkim rodzin z dziećmi i osób starszych. Z kolei likwidacja podatku dochodowego obejmowałaby wszystkich podatników, także emerytów i rodziców pracujących.
Zdaniem autora reforma zmniejszyłaby biurokrację, zlikwidowała rozliczenia roczne, ulgi oraz skomplikowane formularze, a także ułatwiła funkcjonowanie systemu fiskalnego. Podkreśla też, że propozycja wpisuje się w postulaty dotyczące podwyższenia kwoty wolnej do 60 tys. zł, co przy obecnym deficycie i dużych wydatkach zbrojeniowych może być trudne do przeprowadzenia.
Rekompenstaty dla samorządów
Udział JST w podatkach i wyrównanie strat
W petycji znalazły się również propozycje zapewnienia stabilności finansowej samorządów, które w wyniku likwidacji podatku PIT straciłyby kluczowe źródło dochodów. Wśród przedstawionych koncepcji wymieniono:
- zwiększenie udziału jednostek samorządu terytorialnego w podatku VAT z obecnych 46 proc. do 50–55 proc.,
- wprowadzenie stałego udziału w podatku CIT na poziomie 10–15 proc.,
- coroczną rekompensatę z budżetu centralnego, odpowiadającą utraconym wpływom,
- połączenie wymienionych mechanizmów, na przykład 50 proc. VAT + 10 proc. CIT + dopłata z budżetu państwa.
Komentarze (0)