Medale Wdzięczności. Nagrody Europejskiego Centrum Solidarności wręczone

ECS ustanowiło Medal Wdzięczności w 30 rocznicę powstania Solidarności. Dotychczas uhonorowanych zostało ponad 700 osób.

W gronie odznaczonych są obcokrajowcy, którzy wspomagali Polaków i polską opozycję w czasach komunizmu – moralnie, politycznie i materialnie, wspierali rozwój społeczeństwa obywatelskiego oraz promowali idee Solidarności. Honorowani są również ci, którzy dziś w duchu ideałów Solidarności bronią uniwersalnych praw człowieka i wzmacniają pokój na świecie, budując dobre relacje między narodami. A także ludzie nauki i kultury, aktywiści, muzealnicy, dziennikarze i publicyści, którzy dokumentują, badają i popularyzują historię ruchu Solidarność. 

W tym roku Medal Wdzięczności otrzymali: Manfred Mack, niemiecki historyk i tłumacz, Żelu Żelew bułgarski dysydent i polityk, Stefan Canew, bułgarski dramaturg i poeta, Lane Kirkland, amerykański działacz społeczny i związkowy oraz Wasyl Stus, ukraiński literaturoznawca i publicysta. 

Sylwetki nagrodzonych

Bułgarski dramaturg, poeta i pisarz, autor wierszy, sztuk teatralnych, powieści historycznych  i tekstów z zakresu estetyki. Jego twórczość objęto niemal całkowitym zakazem publikacji. Z uwagi na nieugiętą postawę, opozycyjne zaangażowanie rodziny oraz organizowanie działalności społecznej i artystycznej w kontrze do propagandy komunistycznej, padł ofiarą represji ze strony władzy. 

Stefan Canew nie mógł być obecny na gali. Medal w jego imieniu odebrała Margerita Geneva, Ambasador Republiki Bułgarii w Polsce. Odznaczenie wręczyła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska i Basil Kerski, dyrektor ECS. 

Manfred Mack (ur. 1955)  

Niemiecki historyk, slawista i tłumacz, zajmujący się historią stosunków polsko-niemieckich. Wykłada historię, kulturę i literaturę polską. Asystent naukowy w Instytucie Niemiecko-Polskim w Darmstadt.  

Manfred Mack odebrał medal osobiście z rąk Bożeny Rybickiej-Grzywaczewskiej, bohaterki strajku 1980 roku, działaczki opozycji demokratycznej w Polsce, która przez wiele lat współpracowała laureatem i jest wnioskodawczynią przyznania medalu właśnie jemu. 

Dwóch laureatów otrzymało medale pośmiertnie. W imieniu nagrodzonych odznaczenia odebrała najbliższa rodzina.   

Żelu Żelew (1935–2015)  

Bułgarski dysydent, filozof i polityk, prezydent Bułgarii w latach 1990–1997. Działalność dysydencką realizował poprzez literaturę i naukę. To dzięki jego rozważnemu przywództwu, zmiana ustroju w Bułgarii miała łagodny przebieg. 

Medal nadany został pośmiertnie. W imieniu ojca medal odebrała córka Stanka  Żeliewa, Odznaczenie wręczyli: Tomasz Grodzki, marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i Piotr Adamowicz, działacz opozycji demokratycznej, dziennikarz, poseł na Sejm RP. 

Lane Kirkland (1922–1999) 

Amerykański działacz społeczny i związkowy, zaangażowany w pracę na rzecz polskiej opozycji i przemian demokratycznych po upadku ustroju komunistycznego.  

Medal został nadany pośmiertnie, odznaczenie odebrały córki laureata: Lane Kirklanda: Louise Kirkland Condon oraz Lucy Schoenfeld. Medal wręczył Bogdan Lis, sygnatariusz Porozumienia Gdańskiego, jeden z liderów Solidarności, który bezpośrednio współpracował z Lanem Kirklandem.   

Wasyl Stus  (1938–1985)  

Ukraiński literaturoznawca i publicysta, krytyk literacki, uznany za najwybitniejszego ukraińskiego poetę II poł. XX wieku. Był ostatnim ukraińskim więźniem politycznym, który zmarł w sowieckich obozach. 

Medal został nadany pośmiertnie. W imieniu swojego ojca odznaczenie odebrał Dmytro Stus, dyrektor Muzeum Tarasa Szewczenki w Kijowie, który od wielu lat aktywnie działa na rzecz polsko-ukraińskiej solidarności. Medal wręczył Bogdan Borusewicz, organizator strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980, wieloletni marszałek Senatu RP.