Brama Wyżynna
Brama Wyżynna mieści się między ulicą Długą a Forum Gdańsk. Została zbudowana w latach 1571-1576 wraz z pierścieniem nowożytnych fortyfikacji. Projekt umocnień przypisuje się Hansowi Kramerowi pochodzącemu z Drezna. Brama była wówczas częścią Drogi Królewskiej, głównego wjazdu do miasta od zachodniej strony, będącej najbardziej narażoną na atak.Choć dzisiaj trudno uwierzyć, że brama faktycznie mogła odstraszać, to kiedyś sprawiała takie wrażenie. Jej fasada była zupełnie surowa, pozbawiona jakichkolwiek ozdób i składała się z cegieł. Naprzeciwko bramy znajdowała się fosa, nad którą prowadził most zwodzony do głównego wejścia. Po jego bokach były dwa mniejsze przejścia z kładkami dla pieszych, dostępne tylko w określonych godzinach. W 1588 roku rzeźbiarz Wilhelm van den Blocke ozdobił fasadę płytami piaskowca z ornamentem z rzeźbionych liści.
Na fasadzie budynku można znaleźć trzy łacińskie maksymy: „Sprawiedliwość i pobożność są podstawą wszystkich państw”, „Dobrami najbardziej godnymi pożądania przez społeczeństwa są: pokój, wolność, zgoda” oraz „Najmądrzej czyni się wszystko, co czyni się dla Rzeczypospolitej”. Miały one przypominać władzy i mieszkańcom miasta o kluczowych wartościach.
Brama Wyżynna (fot. Puls Gdańska)
[news:1479614]
Złota Brama
Brama stanowi wejście na ulicę Długą od strony Wieży Więziennej. Zbudowaną ją w latach 1612-1614 według projektu Abrahama van den Blocke’a w miejscu, w którym kiedyś znajdowała się Brama Długouliczna. Miała ona pełnić funkcję reprezentacyjną, a nie obronną w przeciwieństwie do swojej poprzedniczki.Nad głównym przejściem, po jego obu stronach znajduje się herb Gdańska. Na attyce można zauważyć osiem kamiennych rzeźb. Cztery znajdujące się po stronie Wieży Więziennej symbolizują: pokój, wolność, bogactwo i sławę, zaś pozostałe po stronie ulicy Długiej: zgodę, sprawiedliwość, pobożność oraz roztropność. Ich autorem jest Peter Ringering oraz najprawdopodobniej Hans Caspar Gockheller. Na elewacji znajduje się również łacińska maksyma głosząca: „Zgodą małe państwa rosną, przez niezgodę wielkie upadają”.
Brama została uszkodzona w 1945 roku, a do odbudowy zniszczonych elementów doszło dopiero w 1957. Rzeźby wzrastające ponad attyką udało się zrekonstruować dzięki miedziorytom Jeremiasa Falcka z 1649 roku. Do dzisiaj znana nazwa „Złota Brama” została jej nadana dopiero po wojnie i nie ma historycznego znaczenia.
Złota Brama (fot. Dominik Paszliński/UMG)
[news:1590335]
Zielona Brama
Brama oddziela Długi Targ od nabrzeża Motławy, zamykając go. Zbudowano ją w latach 1564-1568 w miejscu bramy Togi z 1357 roku. Autorstwo przypisuje się holenderskiemu budowniczemu Regnierowi oraz Hansowi Kramerowi z Drezna. W przyziemiu bramy znajdowała się waga miejska, a w skrzydle siedziba dziennej i nocnej straży miejskiej. Brama miała również gościć królów Polski odwiedzających Gdańsk.W XVII i XVIII wieku na piętrze odbywały się liczne uroczystości, takie jak festyny i przedstawienia teatralne. W latach 1746-1830 brama była siedzibą Towarzystwa Przyrodniczego, a później Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej. W 1831 roku, według projektu Carla S. Helda, przebudowano bramę, usuwając dach i szczyty i zastępując je niską kondygnacją z płaskim dachem. Wysoki dach i szczyty przywrócono w 1886 roku, jednak nie odzyskały wtedy swojej pierwotnej formy. W 1833 roku dodano czwartą arkadę przejazdu.
W 1945 roku budowla została poważnie zniszczona. Podczas odbudowy w latach 1950-1953 przywrócono jej pierwotną formę dachu i szczytów.
Zielona Brama (fot. Jakub Strzelczyk Photography)
Brama Mariacka
Brama Mariacka powstała w drugiej połowie XV wieku. Już w XVI wieku przestała pełnić funkcje obronne i stała się budynkiem mieszkalnym. Nad przejazdem w przyziemiu znajdują się herby: od strony Motławy herb Królestwa Polskiego, któremu „kłaniają się” herby Gdańska i Prus, a od strony ulicy Mariackiej herb Gdańska trzymany jest przez dwa lwy. Około 1600 roku do południowej części elewacji dobudowano renesansową kamienicę, znaną jako Dom Przyrodników. W XVII i XIX wieku bramę przebudowano, a w latach 30. XX wieku zachodnią fasadę poddano regotyzacji.W 1945 roku podczas działań wojennych brama została poważnie uszkodzona. W latach 1959-1960 odbudowano ją, wykorzystując gotycką cegłę rozbiórkową. Podczas odbudowy połączono wnętrze bramy z Domem Przyrodników, tworząc w środku Muzeum Archeologiczne. W 1998 roku w mur Bramy Mariackiej od strony Motławy wmurowano tablicę upamiętniającą Alexandra von Humboldta, niemieckiego przyrodnika i podróżnika, honorowego członka gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego.
Brama Mariacka (fot. Jakub Strzelczyk Photography)
[news:1484862]
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.