Lotnisko na Zaspie. Tu tworzyła się historia polskiego lotnictwa! [ZDJĘCIA]

W 1829 roku teren, na którym dzisiaj leży Zaspa, był placem ćwiczeń dla wojsk pruskich, a w tym samych Huzarów Śmierci, którzy stacjonowali w garnizonie mieszczącym się we Wrzeszczu.

W 1910 roku, po pokazie lotniczym Danzinger Fest- und Flugwoche na wyspie Ostrów, podjęto decyzję o przekształceniu południowej części poligonu mieszczącego się na Zaspie w lotnisko. Jednak do 1913 roku wyspa Ostrów nadal pełniła funkcję lądowiska, a regularny ruch lotniczy we Wrzeszczu rozpoczął się dopiero po wybudowaniu hangaru w tym samym roku. 4 lata później zlokalizowano tu szkołę pilotów niemieckiej marynarki wojennej i postawiono drugi hangar.

Po zakończeniu I wojny światowej przekazano je władzom miasta. Według postanowienia Traktatu Wersalskiego Gdańsk miał zostać zdemilitaryzowany, więc lotnisko przekształcono w cywilne i oddano do użytku w 1919 roku, co uczyniło je pierwszym funkcjonującym lotniskiem na terenie współczesnej Polski. Administrował nim wtedy Senat Wolnego Miasta Gdańska.

5 września 1922 Polska Linja Lotnicza „Aerolloyd”, która we Wrzeszczu posiadała swoją bazę techniczną, uruchomiła pierwsze połączenia pasażerskie do Warszawy. 3 lata później przeniesiono bazę formy do Warszawy, a sama linia zmieniła nazwę na Polska Linja Lotnicza „Aerolot”. W 1929 roku po nacjonalizacji ze spółką „Aero” utworzono z nich funkcjonujące do dzisiaj Polskie Linie Lotnicze „LOT”.

Jeszcze w latach 20. pasy startowe wyłożono betonowymi płytami i powiększono obszar lotniska do 100 hektarów, a w latach 30. zamontowano urządzenie radionawigacyjne oraz oświetlenie, które pozwoliły na wykonywanie lotów nocnych. W 1934 zbudowano tu nowy hangar przeznaczony dla lotnictwa sportowego oraz dworzec, pod którym powstał pierwszy schron przeciwlotniczy w Gdańsku.

Lotnisko na Mapie Operacyjnej Polski z 1934 roku

W czasie II wojny światowej lotnisko było wykorzystywane przez Niemców. Stanowiło ono wtedy jeden z kluczowych dla nich portów lotniczych, znajdujących się w tej części Europy. Choć teren był dobrze broniony przez Niemców, to alianckie bombardowania doprowadziły do zniszczeń. Po przejęciu terenu przez Rosjan, Ci ustawili na nim sprzęt, z którego ostrzeliwali centrum miasta.

Po wojnie lotnisko udało się odbudować i wykorzystywano je w celach cywilnych oraz wojskowych. Degradacja świateł znajdujących się na pasie startowym w 1960 roku doprowadziła do zaprzestania lotów nocnych. Wtedy też podjęto decyzję o przeniesieniu portu lotniczego do Rębiechowa. Stary pas był za krótki w stosunku do potrzeb nowych i większych samolotów pasażerskich, a Zaspa stała się idealnym miejscem dla rozwoju mieszkalnictwa. Dodatkowo funkcjonowanie lotniska w centrum miasta wydawało się niebezpieczne. Ostatni samolot wystartował z Wrzeszcza 30 marca 1974 roku, a pierwsi mieszkańcy budynku przy ulicy Pilotów 20 wprowadzili się do budynku, kiedy lotnisko jeszcze funkcjonowało.

Co zostało po lotnisku?

Zdecydowanie największą pozostałością po dawnym lotnisku jest budynek Galerii Zaspa, który kiedyś służył jako hangar cywilny. Do dzisiaj w budynku, w którym kiedyś trzymano samoloty, można robić zakupy. Przy ulicy Hynka można za to znaleźć baraki warsztatów szybowcowych.

Niedaleko połączenia ulicy Bażyńskiego oraz Polanki można znaleźć starą metalową wieżę, której celem było wskazywanie w nocy miejsca nalotu do pasa startowego. Choć władze miasta chciały ją zdemontować w 2009 roku, to dzięki protestom mieszkańców udało się ją zachować.