Kierowcy w szoku. Nowe zasady szybciej odbiorą prawo jazdy

Chodzi nie tylko o prawo jazdy, punkty karne czy kary finansowe, ale także o kwestie bezpieczeństwa rowerzystów, użytkowników hulajnóg i dzieci przewożonych na rowerach.

Zmiany zostały przyjęte w pakiecie i obejmą zarówno doświadczonych kierowców, jak i nastolatków, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę za kółkiem.

Zielony listek powraca – młodzi kierowcy pod obserwacją

Symbolem nowelizacji stanie się powrót „zielonego listka”. Samochody osób, które dopiero zdały egzamin, będą musiały być oznaczone specjalną naklejką – białym okręgiem z zielonym liściem klonowym.

Rozwiązanie to ma ułatwiać policji szybką identyfikację nowych kierowców, ale również przypominać innym uczestnikom ruchu, że za kierownicą siedzi osoba z niewielkim doświadczeniem.

Prawo jazdy od 17 lat – z dużymi ograniczeniami

Nowelizacja przywraca możliwość zdobycia prawa jazdy kat. B już w wieku 17 lat. Młodzi kierowcy będą jednak musieli spełnić rygorystyczne warunki. Po pierwsze – niezbędna będzie pisemna zgoda rodziców lub opiekunów. Po drugie – przez pół roku od uzyskania prawa jazdy jazda będzie możliwa wyłącznie pod nadzorem dorosłego kierowcy.

Opiekun musi mieć minimum 25 lat, co najmniej 5-letni staż za kółkiem i nie może być wcześniej ukarany zakazem prowadzenia pojazdów. Policja podczas kontroli sprawdzi nie tylko kierowcę, ale także jego opiekuna – musi być całkowicie trzeźwy.

Wydłużony okres próbny i zakaz alkoholu

Okres próbny zostanie wydłużony. Dla osób zdających egzamin w wieku 18 lat potrwa on 2 lata, a dla 17-latków – 3 lata, ale nie dłużej niż do 20. roku życia. W przypadku dwóch wykroczeń okres próbny zostanie przedłużony o kolejne 2 lata. Trzecie naruszenie przepisów oznacza odebranie prawa jazdy.

Nowi kierowcy będą musieli stosować się do zasady absolutnej trzeźwości. Obowiązuje ich zerowy limit – 0,0 promila alkoholu i 0,0 ng/ml innych środków działających podobnie.

Punkty karne – koniec z taryfą ulgową

Największy przełom dotyczy punktów karnych. Kierowcy, którzy do tej pory mogli łatwo zredukować ich liczbę, teraz stracą taką możliwość w przypadku najpoważniejszych wykroczeń.

Kursy w WORD pozwolą zdjąć maksymalnie 6 punktów, ale tylko w przypadku drobnych naruszeń. Za trzy wykroczenia punkty pozostaną nienaruszone:

• przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h – od 13 do 15 punktów i mandat do 2500 zł, recydywa 5000 zł,
• wyprzedzanie na przejściu dla pieszych – 15 punktów i 1500 zł, recydywa 3000 zł,
• przejazd na czerwonym świetle – 15 punktów i mandat 500 zł.

Szybsze zatrzymanie prawa jazdy – nowe kryteria

Dotąd zatrzymanie prawa jazdy za zbyt dużą prędkość dotyczyło głównie obszarów zabudowanych. Teraz przepisy obejmą również drogi jednojezdniowe dwukierunkowe poza miastami.

Kierowca, który na takiej trasie przekroczy dopuszczalną prędkość o więcej niż 50 km/h, automatycznie straci dokument na 3 miesiące.

– „Wyniki badań europejskiego projektu Baseline przeprowadzone przez Instytut Transportu Samochodowego pokazują, że aż 79 proc. polskich kierowców przekracza limity dozwolonych prędkości poza obszarem zabudowanym” – wskazuje Maria Dąbrowska-Loranc, kierownik Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ITS.

Dane ministerstwa potwierdzają skalę problemu – aż 80 proc. wszystkich wypadków ma miejsce na takich drogach, a 87 proc. ofiar śmiertelnych ginie na trasach jednojezdniowych.

Kurs reedukacyjny za 13 punktów – obowiązkowy i płatny

Każdy kierowca w okresie próbnym, który zgromadzi więcej niż 12 punktów karnych, zostanie skierowany na obowiązkowe szkolenie. Kurs potrwa godzinę i będzie kosztował 300 zł.

Ćwiczenia obejmą jazdę w zakręcie przy różnych prędkościach z włączonym i wyłączonym ESP, a także hamowanie awaryjne na prostym odcinku i w zakręcie z użyciem ABS. Celem szkolenia jest pokazanie, jak szybko można stracić panowanie nad pojazdem i jak złudne bywa poczucie bezpieczeństwa.

Kask dla dzieci i nastolatków

Nowelizacja wprowadza obowiązek używania kasków dla wszystkich osób do 16. roku życia poruszających się na rowerze, hulajnodze elektrycznej czy urządzeniach transportu osobistego.

Przepisy obejmą również dzieci do 7 lat przewożone na rowerze na dodatkowym siodełku. Wyjątkiem będą sytuacje, gdy dziecko jedzie pod opieką rodzica – wtedy kask nie będzie konieczny. – „Nieletni w towarzystwie rodzica zachowuje się mniej ryzykownie, korzysta ze wskazówek dorosłego i prowadzi ostrożniej” – uzasadnia ministerstwo.

Za złamanie przepisu mandat wyniesie od 20 do 100 zł i obciąży rodzica lub opiekuna.

Wyprzedzanie ciężarówek – nocą będzie dozwolone

Od lipca 2023 roku kierowcy TIR-ów mieli zakaz wyprzedzania na autostradach i drogach ekspresowych z dwoma pasami ruchu w jednym kierunku. Nowelizacja złagodzi te przepisy.

Samochody ciężarowe powyżej 3,5 t będą mogły wyprzedzać w godzinach nocnych – od 23:00 do 5:00. To rozwiązanie wzorowane na regulacjach niemieckich, gdzie godziny zakazu różnią się w zależności od landu. W Polsce skutki zmiany będą monitorowane przez dwa lata.

Elektryki i karetki na buspasach do 2027 roku

Nowe przepisy przewidują też zachęty dla kierowców. Do końca 2027 roku samochody elektryczne i napędzane wodorem będą mogły korzystać z buspasów. Przywilej ten obejmie także karetki, nawet jeśli nie używają sygnałów uprzywilejowania.

Pakiet zmian zacznie obowiązywać po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Jedynym wyjątkiem jest obowiązek używania kasków dla osób do 16 lat – ten wejdzie w życie dopiero po pół roku.