Instytucje te ostrzegają, że w przypadku awarii systemów bankowych lub przerw w funkcjonowaniu cyfrowych płatności, dostęp do fizycznych pieniędzy może okazać się kluczowy dla codziennego funkcjonowania.
Na początku lipca Czechy doświadczyły poważnej awarii infrastruktury elektroenergetycznej. Nie działały bankomaty, przestał funkcjonować transport publiczny – tramwaje, metro i pociągi, a w windach utknęli ludzie. Sklepy mogły obsługiwać wyłącznie osoby posiadające gotówkę. Sytuacja przypomina kwietniowy blackout w Hiszpanii, Portugalii, części Francji i Belgii, kiedy w kilka sekund z systemu zniknęło 15 GW mocy, sparaliżowano lotniska, sieci internetowe i telefonię komórkową. Tylko osoby z fizycznymi pieniędzmi mogły funkcjonować normalnie, co pokazuje znaczenie gotówki w nagłych przypadkach.
Bank centralny Holandii rekomenduje przechowywanie w domu od 200 do 500 euro, natomiast szwedzki Riksbank sugeruje 170 euro. Kwoty te odpowiadają tygodniowym wydatkom na podstawowe potrzeby. Instytucje finansowe podkreślają, że fizyczna gotówka powinna być traktowana jako niezbędny element przygotowania na sytuacje awaryjne, w tym cyberataki lub zakłócenia w systemach płatniczych.
W Polsce również podkreśla się znaczenie posiadania gotówki. „Jesteśmy krajem frontowym, a gotówka pełni rolę, której nic nie może zastąpić w sytuacji ataku cybernetycznego” – mówił latem zeszłego roku prezes NBP Adam Glapiński. Po wybuchu wojny na Ukrainie przed bankomatami tworzyły się kolejki, co pokazało, jak ważne jest posiadanie fizycznych pieniędzy. W Polsce przyjmuje się, że tygodniowe wydatki można zabezpieczyć kwotą 500–1000 złotych, co daje poczucie bezpieczeństwa i możliwość sprawnego reagowania w nagłych sytuacjach.
Wzrost wypłat gotówki w polskich bankach
Po atakach rosyjskich dronów odnotowano zwiększoną liczbę wypłat gotówki, choć nie był to znaczący wzrost. Paweł Bednarz z biura prasowego Alior Banku podkreślił: „Zaobserwowaliśmy niewielki wzrost wypłat gotówki z kont klientów, ale zmiana ta nie była znacząca”. Banki na bieżąco monitorują sytuację, aby w razie potrzeby szybko reagować i zapewnić klientom dostęp do środków.
Ppłk Dariusz Paździoch, ekspert od survivalu, zaznacza: „Różnie może być z systemem bankowym”. W jego opinii najlepiej przygotować równowartość miesięcznych wydatków, szczególnie w rodzinach lub w przypadku osób mieszkających samotnie. „Trzymana w skarpecie kwota może się wahać od 3 do 6 tysięcy złotych, zależnie od tego czy mowa o singlu, czy na przykład o rodzinie z dwójką dzieci” – dodaje ekspert.
Rekordowa wartość gotówki w Polsce
Na koniec sierpnia 2025 roku wartość gotówki w obiegu sięgnęła 443 miliardy złotych, co oznacza wzrost o 7,4 proc. w stosunku do początku roku. Szacuje się, że do końca grudnia 2025 roku suma ta wzrośnie o około 10 proc. w porównaniu z 2024 rokiem. „Zaledwie 3 proc. tej ogromnej kwoty znajduje się w kasach instytucji finansowych. Cała reszta – czyli zdecydowana większość – krąży między gospodarstwami domowymi” – mówił Paweł Szałamacha, członek zarządu NBP.
W obiegu znajduje się obecnie 3,3 miliarda banknotów. Najwięcej jest nominałów 100 zł i 200 zł – po około miliard sztuk każdego. Banknot 500-złotowy również staje się coraz bardziej popularny – w rękach Polaków znajduje się już 95 milionów sztuk. Fizyczne pieniądze nie tylko służą jako środek płatniczy, ale także jako osobista rezerwa bezpieczeństwa.
Plecak ewakuacyjny i rola gotówki w nagłych sytuacjach
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przypomina, że każdy obywatel powinien przygotować plecak ewakuacyjny z podstawowymi przedmiotami: radio zasilane bateriami wraz z zapasem, latarkę, dokumenty, zapas wody i jedzenia o długim terminie przydatności oraz gotówkę w drobnych nominałach. W sytuacjach kryzysowych, kiedy systemy cyfrowe zawodzą, fizyczne pieniądze mogą okazać się niezastąpione.
Komentarze (0)