Obecnie w Sejmie procedowane są dwa projekty ustaw dotyczące emerytur stażowych. Pierwszy z nich to inicjatywa obywatelska wspierana przez NSZZ „Solidarność”. Związek od lat zabiega o możliwość wcześniejszego zakończenia pracy dla osób z wieloletnim stażem, które – jak argumentują związkowcy – często nie są w stanie kontynuować pracy do obecnego wieku emerytalnego ze względu na stan zdrowia i charakter wykonywanej pracy.
Drugi projekt złożyła Lewica. W jej uzasadnieniu pojawiają się argumenty dotyczące sprawiedliwości społecznej oraz potrzeby godnego zakończenia życia zawodowego przez osoby, które przepracowały całe dekady. W obu projektach pojawia się wspólne założenie: kobiety mogłyby przechodzić na emeryturę po 35 latach pracy, a mężczyźni – po 40 latach.
Ważnym warunkiem miałoby być uzbieranie składek pozwalających na wypłatę świadczenia w wysokości co najmniej minimalnej emerytury. Obecnie wynosi ona 1127,70 zł netto (ok. 1780 zł brutto), ale pojawiają się również postulaty, by próg ten zwiększyć do 120 proc. minimalnej emerytury, czyli około 2255 zł brutto.
Propozycje zaostrzeń: wyższy próg, dłuższy staż
W trakcie parlamentarnej debaty pojawiły się także propozycje zaostrzenia kryteriów. Jedna z nich zakłada wydłużenie wymaganego stażu do 38 lat dla kobiet i 43 lat dla mężczyzn. Zdaniem niektórych ekspertów taka korekta zmniejszyłaby ryzyko nadmiernego obciążenia systemu emerytalnego. Zwolennicy reformy obawiają się jednak, że nowe progi pozbawią prawa do świadczenia znacznej części pracowników, którzy pracują w zawodach wymagających dużego wysiłku fizycznego lub w szkodliwych warunkach.
Głos „Solidarności”: zdrowie i sprawiedliwość
Jednym z głównych orędowników reformy pozostaje przewodniczący NSZZ „Solidarność”, Piotr Duda. Przypomina, że „wielu pracowników z wieloletnim stażem nie jest w stanie pracować do obecnego wieku emerytalnego”. Według Dudy obecny system ignoruje realia życia tysięcy ludzi, którzy zaczynali pracę tuż po szkole i dziś są na granicy wyczerpania fizycznego.
„Reforma byłaby ukłonem w stronę osób, które poświęciły dziesięciolecia pracy, często w ciężkich warunkach” – zaznacza Duda. W podobnym tonie wypowiadają się przedstawiciele Lewicy, podkreślając aspekt społecznej sprawiedliwości i konieczność docenienia wieloletniego wkładu pracowników w rozwój państwa.
Koszty reformy: 14 miliardów złotych rocznie
Nie sposób jednak pominąć aspektu finansowego. Według szacunków ekspertów, wprowadzenie emerytur stażowych kosztowałoby budżet państwa około 14 miliardów złotych rocznie. To olbrzymia suma, która – jak ostrzega Ministerstwo Finansów – mogłaby zachwiać stabilnością finansów publicznych i wymusić ograniczenia w innych obszarach wydatków.
Resort finansów pozostaje sceptyczny wobec reformy, wskazując na ryzyko wzrostu deficytu budżetowego i konieczność zwiększenia wpływów podatkowych lub ograniczenia innych świadczeń. Zupełnie inne stanowisko zajmuje Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, które popiera wprowadzenie emerytur stażowych i zapowiada negocjacje z resortem finansów.
Rząd w potrzasku: kompromis czy przeciąganie liny?
Oba projekty przeszły już pierwsze czytanie w Sejmie, a ich dalsze losy zależą od politycznych negocjacji wewnątrz rządu. Minister rodziny i polityki społecznej deklaruje wolę rozmów i kompromisu, natomiast Ministerstwo Finansów nie zamierza ustępować bez twardych wyliczeń. Ostateczna decyzja wymagać będzie konsensusu, którego – jak dotąd – nie udało się wypracować.
Brak oficjalnego stanowiska rządu w tej sprawie powoduje niepewność zarówno wśród parlamentarzystów, jak i opinii publicznej. Jeśli jednak kompromis zostanie osiągnięty, nowe przepisy mogłyby wejść w życie jeszcze w tej kadencji parlamentu.
Kto skorzysta, kto straci?
Wprowadzenie emerytur stażowych mogłoby objąć setki tysięcy Polaków. Zyskałyby przede wszystkim osoby, które rozpoczęły pracę zawodową w bardzo młodym wieku, a także przedstawiciele zawodów fizycznych, technicznych czy przemysłowych – często narażeni na wysoki poziom stresu i przeciążenie organizmu. Wielu z nich pracuje już ponad 35–40 lat, ale wciąż nie spełnia kryterium wieku emerytalnego.
Z drugiej strony eksperci ostrzegają, że obniżenie wieku emerytalnego de facto „przez tylne drzwi” może zaszkodzić całemu systemowi. Mniejsza liczba aktywnych zawodowo obywateli oznacza niższe wpływy ze składek i większe obciążenie dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Może to wpłynąć również na przyszłe emerytury młodszych pokoleń, które będą musiały dźwigać ciężar tej reformy.
Presja społeczna rośnie
Zarówno związki zawodowe, jak i liczne organizacje społeczne oraz politycy opozycji zwiększają presję na rząd, by przyspieszył prace nad reformą. Dla wielu wyborców emerytury stażowe to jedno z kluczowych oczekiwań wobec władzy. Ich wprowadzenie było wielokrotnie obiecywane w kampaniach wyborczych i traktowane jako symbol troski o ludzi pracy.
Niektórzy komentatorzy polityczni zwracają uwagę, że zwłoka może zostać odebrana jako złamanie obietnic i przyczynić się do spadku poparcia dla rządzącej koalicji. Inni apelują o rozwagę i gruntowną analizę skutków gospodarczych oraz społecznych, zanim zostanie podjęta decyzja o uruchomieniu tak kosztownego mechanizmu.
Komentarze (0)