Zmiany obejmują zarówno system kar, zasady prowadzenia pojazdów przez osoby niepełnoletnie, jak i nowe obowiązki ciążące na opiekunach najmłodszych uczestników ruchu.
Ustawodawca zdecydował się na gruntowną przebudowę przepisów po analizie wypadkowości oraz liczby naruszeń drogowych rejestrowanych każdego roku. Efektem jest pakiet o szerokim zasięgu, mający doprowadzić do większej dyscypliny na drogach.
Prawo jazdy dla 17-latków — nowe ograniczenia i obowiązki
Jedną z najbardziej zauważalnych nowości jest ponowne dopuszczenie osób w wieku 17 lat do uzyskania prawa jazdy kategorii B. Ustawa obowiązująca w Polsce przewiduje, że kandydat w tym wieku może podejść do egzaminu, jeśli posiada pisemną zgodę rodzica lub opiekuna. Po uzyskaniu dokumentu młody kierowca będzie mógł prowadzić samochód wyłącznie na terytorium kraju.
Przez pierwsze 6 miesięcy jazda będzie możliwa tylko pod nadzorem dorosłej osoby mającej minimum 25 lat, minimum 5-letnie doświadczenie jako posiadacz prawa jazdy kategorii B, pozostającej w trzeźwości i nigdy wcześniej nieobjętej zakazem prowadzenia pojazdów. Kontrola policji może obejmować nie tylko kierującego, lecz także opiekuna.
Dokument wydawany 17-latkowi zostanie opatrzony specjalnym kodem, który umożliwi funkcjonariuszom natychmiastową ocenę, czy kierowca porusza się zgodnie z przyjętymi zasadami. Samodzielna jazda bez opiekuna zostanie potraktowana jak prowadzenie pojazdu bez uprawnień, co grozi odebraniem prawa jazdy, karą pieniężną od 1500 zł oraz możliwością zastosowania aresztu.
Nowe wykroczenie +50 km/h poza terenem zabudowanym
Zmianie ulega także katalog przesłanek pozwalających policji na natychmiastowe zatrzymanie prawa jazdy. Oprócz obowiązujących dotąd przypadków — przekroczenia limitu o ponad 50 km/h w obszarze zabudowanym oraz przewozu większej liczby pasażerów, niż przewiduje konstrukcja pojazdu — dodano nową kategorię naruszenia.
Od początku 2026 roku kierowca straci dokument na 3 miesiące, jeśli przekroczy dopuszczalną prędkość o ponad 50 km/h poza terenem zabudowanym, ale tylko na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej. Wprowadzenie tego rozwiązania uzasadniono statystykami, z których wynika, że aż 80 procent wszystkich wypadków ma miejsce na takich drogach, a 87 procent ofiar śmiertelnych odnotowywana jest właśnie tam. Nowy przepis ma odpowiadać na realną skalę ryzyka.
Okres próbny dla nowych kierowców — nawet trzy lata ograniczeń
Zmiany obejmą również młodych kierowców niezależnie od wieku, w którym zdobyli uprawnienia. Osoby, które uzyskały prawo jazdy po ukończeniu 18 lat, zostaną objęte 2-letnim okresem próbnym. Natomiast kierowcy, którzy zdali egzamin w wieku 17 lat, będą podlegać okresowi 3-letniemu, choć nie dłużej niż do ukończenia 20. roku życia.
W tym czasie złamanie przepisów może mieć poważne konsekwencje. Jeżeli w okresie próbnym kierowca dopuści się dwóch wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, starosta przedłuży okres próbny o kolejne 2 lata. Trzecie takie wykroczenie oznacza natychmiastowe cofnięcie prawa jazdy. Kierowcy w tym okresie obowiązuje również bezwzględny zakaz spożywania alkoholu — limit wynosi 0,0 promila oraz 0,0 ng/ml środka działającego podobnie do alkoholu.
64 tysiące zatrzymanych dokumentów. Policja zapowiada większą liczbę kontroli
Zmiany w prawie wprowadzono w oparciu o rosnące statystyki dotyczące poważnych naruszeń. Tylko w ciągu pierwszych 10 miesięcy 2025 roku policja zatrzymała 63 818 praw jazdy, co przewyższyło wynik całego 2024 roku (61 284). Aż 20 400 z tych przypadków to sytuacje, w których kierujący przekroczył prędkość o więcej niż 50 km/h w obszarze zabudowanym.
Wprowadzenie dodatkowej kategorii naruszenia poza terenem zabudowanym może jeszcze bardziej zwiększyć liczbę zatrzymań. Policja zapowiada skierowanie większych sił na drogi jednojezdniowe dwukierunkowe, które stanowią jedno z najniebezpieczniejszych miejsc w polskiej sieci drogowej.
Stałe odebranie prawa jazdy za ignorowanie zakazu
Nowelizacja przewiduje też poważne zaostrzenie kar wobec osób, które decydują się prowadzić samochód mimo obowiązującego zakazu lub czasowego zatrzymania prawa jazdy. W takim przypadku kierowca utraci uprawnienia na stałe, a ponowne ubieganie się o prawo jazdy będzie możliwe dopiero po 5 latach.
Dane policji pokazują, że takie przypadki nie należą do rzadkości. Wobec ponad 40 000 kierowców w Polsce orzeczono więcej niż jeden zakaz prowadzenia pojazdów. Ponad 50 osób ma ich więcej niż 10, a rekordzista zebrał 23 zakazy, w tym 6 dożywotnich. W 2025 roku zatrzymano za kierownicą 13 829 osób, które miały aktywny zakaz. Nowy przepis jest próbą ograniczenia skrajnej recydywy.
Nowe zasady punktów karnych. Drastyczniejsze ograniczenie możliwości redukcji
Zmienia się również system punktów karnych. Kierowcy nie będą mogli obniżać liczby uzyskanych punktów za najpoważniejsze naruszenia. Kursy redukcyjne WORD będą dostępne wyłącznie dla osób, które popełniły wykroczenia o ograniczonej wadze, jak niewielkie przekroczenie prędkości czy naruszenia dotyczące parkowania.
Nieredukowalne pozostają:
– wyprzedzanie na przejściu dla pieszych: 15 punktów, mandat 1500 zł; w recydywie 3000 zł,
– przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h: 13–15 punktów, mandat do 2500 zł; 5000 zł w recydywie,
– przejazd na czerwonym świetle: 15 punktów oraz 500 zł.
Zmiana ma uniemożliwić omijanie odpowiedzialności poprzez seryjne korzystanie z kursów redukcyjnych.
Kurs obowiązkowy za 300 zł przy 13 punktach w okresie próbnym
Kolejnym elementem nowych regulacji jest wprowadzenie obowiązkowego szkolenia dla osób, które w okresie próbnym przekroczą 12 punktów karnych. Kurs trwa 1 godzinę i kosztuje 300 zł.
Szkolenie obejmuje praktyczne ćwiczenia na płycie poślizgowej: jazdę w zakręcie z włączonym i wyłączonym ESP, hamowanie awaryjne na prostym odcinku oraz hamowanie w zakręcie przy prędkościach od 30 do 50 km/h. To ma uświadomić uczestnikowi, jak łatwo utracić kontrolę nad pojazdem przy lekkomyślnej jeździe.
Jeżeli od popełnienia naruszenia minęło więcej niż 9 miesięcy, kierowca musi ukończyć kurs w ciągu 3 miesięcy od uprawomocnienia się decyzji.
Elektryki na buspasach aż do 2027 roku
Ustawa przewiduje również powrót przywileju dla kierujących pojazdami elektrycznymi i wodorowymi. Do 31 grudnia 2027 roku będą mogli korzystać z buspasów, co pierwotnie zostało zakwestionowane, lecz ostatecznie wprowadzone ponownie.
Nowe regulacje umożliwiają też poruszanie się pasami autobusowymi pojazdom zespołu ratownictwa medycznego oraz rozszerzają katalog pojazdów wojskowych mogących przemieszczać się w kolumnie.
Obowiązkowy kask dla dzieci. Nowy zakres odpowiedzialności rodziców
Zmiany obejmą także najmłodszych uczestników ruchu. Każda osoba poniżej 16. roku życia kierująca rowerem, rowerem elektrycznym, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego będzie musiała mieć na głowie kask ochronny.
Wyjątek dotyczy dzieci przewożonych w fotelikach lub rowerach wyposażonych fabrycznie w pasy bezpieczeństwa, gdzie kasku założyć się nie da. Jednocześnie podniesiono do 13 lat minimalny wiek uprawniający do jazdy hulajnogą elektryczną po drodze publicznej.
Za naruszenie obowiązku kasowego odpowiada opiekun, który zgodnie z art. 89a może zostać ukarany grzywną w wysokości od 20 do 100 zł.
Wejście w życie przepisów
Większość rozwiązań zacznie obowiązywać po 3 miesiącach od ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw. Przepisy dotyczące obowiązkowych kasków dla dzieci poniżej 16. roku życia wejdą w życie po 6 miesiącach.
Komentarze (0)