Chodzi o całkowicie nowe świadczenie jubileuszowe, które miałoby być jednorazową formą podziękowania dla jubilatów. W zależności od długości stażu małżeńskiego wysokość wsparcia wynosiłaby od 5000 zł do 8000 zł. Choć pomysł ma przede wszystkim wymiar symboliczny, jego realizacja wiązałaby się z ogromnym obciążeniem finansowym dla budżetu państwa.
Początek inicjatywy – petycja P10-11/23
Nowa propozycja pojawiła się w Senacie w styczniu 2023 roku, gdy złożono petycję oznaczoną numerem P10-11/23. Zgłaszający wskazywał, że pary z bardzo długim stażem zasługują na wyróżnienie podobne do emerytury honorowej, przyznawanej stulatkom. Według pomysłodawcy takie wsparcie powinno mieć charakter jednorazowy, ale możliwy do otrzymania przy kolejnych jubileuszach.
– „Świadczenie powinno być przyznawane okresowo i jednorazowo” – czytamy w uzasadnieniu petycji.
Skala świadczeń – od 5000 do 8000 zł
Projekt ustawy zakłada stopniowanie wysokości wsparcia w zależności od długości związku:
- 50 lat – 5000 zł,
- 55 lat – 5500 zł,
- 60 lat – 6000 zł,
- 65 lat – 6500 zł,
- 70 lat – 7000 zł,
- 75 lat – 7500 zł,
- 80 lat – 8000 zł.
Mechanizm jest prosty i przejrzysty: im dłuższy staż małżeński, tym wyższa wypłata. To rozwiązanie przypomina system nagradzania długowiecznych obywateli, ale w tym przypadku dotyczy małżeństw.
Pierwsze reakcje i sceptycyzm resortu
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej od początku odnosiło się do pomysłu krytycznie. Wskazywano, że w polskim systemie wsparcia rodziny nie ma precedensu dla tego typu świadczeń. Podkreślano także, że długoletnie związki są już nagradzane medalami za długoletnie pożycie małżeńskie, które stanowią formę niefinansowego uznania.
Resort argumentował, że wprowadzenie dodatkowych świadczeń mogłoby oznaczać poważne obciążenie budżetu i stworzenie nowej kategorii wsparcia, trudnej do porównania z innymi programami społecznymi.
Prace w Komisji Petycji i projekt ustawy
Pomimo negatywnej opinii ministerstwa, senatorowie zdecydowali o kontynuowaniu prac. W maju 2023 roku Biuro Legislacyjne przygotowało wstępny projekt ustawy, który stał się punktem wyjścia do dalszych dyskusji. Następnie 10 czerwca 2025 roku podczas posiedzenia Komisji Petycji analizowano dokument i zgłoszono konieczność opracowania kolejnej Oceny Skutków Regulacji.
Senatorowie poprosili o przygotowanie analizy w różnych wariantach – od obejmującego tylko wybrane grupy po ten, w którym świadczenie przysługiwałoby wszystkim parom z co najmniej 50-letnim stażem.
Koszt programu – nawet miliard złotych rocznie
Największe kontrowersje wzbudzają szacunki kosztów. Podczas posiedzenia komisji wskazano, że realizacja programu w wariancie powszechnym mogłaby kosztować budżet państwa więcej niż 1 miliard złotych rocznie. To budzi wątpliwości, czy państwo stać na kolejne wydatki w sytuacji, gdy już istnieje wiele programów socjalnych obciążających finanse publiczne.
Jak miałby działać system 500 plus dla małżeństw
Świadczenie byłoby wypłacane z budżetu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Aby je otrzymać, małżonkowie musieliby złożyć odpowiedni wniosek oraz dokumenty potwierdzające staż małżeński. Najważniejszym dowodem byłby odpis aktu małżeństwa.
Cała procedura miałaby być prosta: rocznica – wniosek – weryfikacja – wypłata. Dzięki temu system byłby przejrzysty, a państwo mogłoby łatwo kontrolować krąg uprawnionych.
Argumenty zwolenników
Zwolennicy programu podkreślają, że to nie tylko pieniądze, ale przede wszystkim wyraz uznania wobec osób, które przez dziesięciolecia tworzyły fundament społeczeństwa. Senatorowie podczas posiedzeń argumentowali, że świadczenie byłoby symbolicznym podziękowaniem za wspólne życie i budowanie rodziny.
– „To ważny gest wobec małżonków, którzy całe życie przeżyli razem” – zaznaczano w dyskusjach.
Dodatkowym argumentem jest potrzeba promowania trwałości małżeństwa w czasach, gdy liczba zawieranych związków spada, a liczba rozwodów rośnie.
Krytyczne opinie i dylematy
Krytycy ostrzegają, że miliard złotych rocznie to wydatek trudny do uzasadnienia. Wskazują, że środki te mogłyby zostać przeznaczone na wsparcie seniorów w trudniejszej sytuacji materialnej, a nie na program powszechny i symboliczny.
Podnoszone są również pytania o sprawiedliwość – czy świadczenie powinno trafiać także do zamożnych par, które nie potrzebują dodatkowego wsparcia.
Społeczny wymiar programu
Projekt ma jednak wymiar wykraczający poza pieniądze. Jego celem jest docenienie trwałości związku i stabilności rodziny jako podstawowej komórki społecznej. Wprowadzenie „500 plus dla małżeństw” miałoby być sygnałem, że państwo dostrzega wartość wieloletniego wysiłku, wierności i wspólnego życia.
Co dalej z projektem
Dalsze losy programu zależą od nowej Oceny Skutków Regulacji. Dopiero po jej przedstawieniu Komisja Petycji zdecyduje, czy projekt trafi do dalszych prac w Senacie. Na dziś wiadomo jedno – inicjatywa zyskała rozgłos i stała się przedmiotem szerokiej debaty publicznej, zarówno pod kątem symbolicznym, jak i budżetowym.
Komentarze (0)